Sivas Kürtleri nereden gelmiştir?
Sivas, Anadolu'nun en geniş yüzölçümüne sahip şehirlerinden biri olarak tarih boyunca birçok farklı topluluğu bünyesinde barındırmıştır.
Sivas'ın Etnik Yapısındaki Çeşitlilik
Sivas, Anadolu'nun en geniş yüzölçümüne sahip şehirlerinden biri olarak tarih boyunca birçok farklı topluluğu bünyesinde barındırmıştır. Türkler, Türkmenler, Aleviler ve Kürtler bu coğrafyada yüzyıllardır bir arada yaşamaktadır. Sivas Kürtleri de şehrin etnik mozaiğinin önemli bir parçasıdır. Özellikle Zara, Divriği, Kangal, Gürün ve İmranlı ilçelerinde yoğun olarak görülen Kürt nüfusu, bölgenin kültürel çeşitliliğine katkı sağlamaktadır. Bu toplulukların kökeni, Anadolu'nun tarihsel göç hareketleriyle doğrudan ilişkilidir.
Sivas Kürtlerinin Tarihi Kökenleri
Sivas'a yerleşen Kürtlerin tarihi, Orta Çağ dönemlerine kadar uzanır. Osmanlı kayıtlarına bakıldığında, özellikle 16. ve 17. yüzyıllarda doğudan batıya gerçekleşen göçlerle birlikte Kürt aşiretlerinin bu bölgeye geldiği görülmektedir. Bazı kaynaklarda, Sivas'taki Kürtlerin bir kısmının Selçuklu döneminde de bu coğrafyaya yerleştiği aktarılmaktadır. Tarihçiler, bu göçlerin temelinde hem ekonomik sebeplerin hem de dönemin siyasi koşullarının etkili olduğunu belirtmektedir. Sivas, ticaret yolları üzerinde bulunmasıyla göç eden topluluklar için cazip bir yaşam alanı haline gelmiştir.
Aşiret Kültürü ve Yerleşim Düzeni
Sivas Kürtleri, tarih boyunca aşiret yapısını koruyarak yaşamlarını sürdürmüştür. Bu aşiretler, genellikle dağlık ve kırsal bölgelerde köyler kurarak tarım ve hayvancılıkla geçimlerini sağlamıştır. Kangal ve Zara yöresi, bu anlamda öne çıkan yerleşim alanlarıdır. Aşiret kültürü, toplulukların sosyal düzeninde önemli bir rol oynamış, gelenek ve görenekler kuşaktan kuşağa aktarılmıştır. Günümüzde ise bu aşiret kültürü modern yaşamın etkisiyle büyük ölçüde değişime uğramış olsa da, köylerde hl bu yapının izlerini görmek mümkündür.
Kültürel ve Dini Kimlikleri
Sivas'taki Kürt nüfusunun önemli bir kısmı Alevi inancına mensuptur. Özellikle İmranlı ve Divriği çevresinde yaşayan Kürtler, Alevi-Bektaşi geleneğini güçlü şekilde sürdürmektedir. Bunun yanında Sünni Kürtlerin de bulunduğu bilinmektedir. Bu farklılık, Sivas'ın dini çeşitliliğine katkı sağlarken, aynı zamanda şehirdeki kültürel dokuyu da zenginleştirmiştir. Kürtler arasında saz kültürü, deyişler ve sözlü edebiyat oldukça gelişmiştir. Halk ozanlarının önemli bir kısmı bu topluluklardan çıkmış, Anadolu'nun kültürel mirasına katkı sunmuştur.
Göç ve Günümüzdeki Durum
20. yüzyılın ortalarından itibaren, Sivas Kürtleri arasında şehir dışına göç hareketleri artmaya başlamıştır. Ekonomik nedenlerle İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük şehirlere göç eden Kürtler, hem kendi kültürlerini yaşatmaya devam etmiş hem de yeni sosyal yapılarla uyum sağlamıştır. Bugün Sivas'ın köylerinde yaşayan Kürt nüfus, geçmişten getirdiği geleneklerini sürdürmekte, aynı zamanda modern yaşamın koşullarına da ayak uydurmaktadır. Yerel festivaller, cem törenleri ve kültürel etkinlikler bu topluluğun canlılığını koruduğunu göstermektedir.
Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım