'Sinsi Tehlike KTEPH': Nefes Darlığını Yaşlanmaya Bağlamayın! Uzmanlardan Hayat Kurtaran Uyarı

Kronik Tromboembolik Pulmoner Hipertansiyon (KTEPH), çoğu kişinin belirtilerini yaşlılığa veya günlük yorgunluğa bağladığı fakat tedavi edilmediğinde ciddi sonuçlara yol açabilen bir akciğer damar hastalığı olarak dikkat çekiyor. Uzmanlar, özellikle pulmoner emboli geçirmiş kişilerde görülebilen bu hastalığın yıllarca fark edilmeden ilerleyebildiğine vurgu yapıyor.

Belirtiler Yaşlanma Zannediliyor

Nefes darlığı, çabuk yorulma, bacaklarda şişlik ve çarpıntı gibi şikyetlerle ortaya çıkan KTEPH, toplumda çoğu zaman 'yaşlanmanın doğal etkileri' olarak yorumlanıyor. Türk Toraks Derneği Klinik Sorunlar Çalışma Grubu Yürütme Kurulu Üyesi Doç. Dr. Derya Kocakaya, hastalığın bu algı nedeniyle çok geç fark edildiğini belirterek önemli bir uyarıda bulundu:
'Pulmoner emboli geçiren kişilerin yaklaşık yüzde 3'ünde KTEPH gelişebilir. Eğer tedaviye rağmen nefes darlığı geçmiyorsa ekokardiyografi ile kalbin değerlendirilmesi şarttır.'

Uzmanlar, hastaların çoğunun şikyetler belirginleşene kadar yıllarca yanlış tanılarla takip edildiğine dikkat çekiyor.

Pulmoner Emboli Sonrası Gelişiyor

KTEPH genellikle akciğer damarlarını tıkayan pıhtının temizlenmemesi sonucu ortaya çıkıyor. Doç. Dr. Kocakaya, hastalığın mekanizmasını şöyle açıkladı:
'Akciğer embolisi sonrası damar duvarına yapışan pıhtı kalıcı hle geldiğinde damar tıkanır. Bu durum akciğer damarlarındaki basıncı artırır ve zamanla kalp üzerinde büyük yük oluşturur. Tedavi edilmezse kalp yetmezliğine kadar ilerleyebilir.'

Bu süreçte hastalarda nefes darlığı giderek artarken, günlük aktivitelerde zorlanma, merdiven çıkarken yorulma, bacaklarda belirgin ödem, hatta çarpıntı şikyetleri öne çıkıyor.

KTEPH Tamamen Tedavi Edilebilir Bir Hastalık

Nadir görülen ancak doğru tedaviyle tamamen iyileştirilebilen bu hastalık için cerrahi seçenekler oldukça etkili. Uzmanlara göre en temel tedavi yöntemi, pıhtı ile tıkanmış damarları temizleyen Pulmoner Endarterektomi (PEA) ameliyatı. Bu cerrahi yöntem, hastaların yaşam kalitesini belirgin şekilde artırıyor.

Cerrahiye uygun olmayan kişilerde ise Balon Pulmoner Anjiyoplasti (BPA) adı verilen, daralan damarın balonla genişletildiği işlem uygulanıyor. Son yıllarda önemli başarı oranları elde edilen bu yöntem, hastalara alternatif bir tedavi şansı sunuyor.

Erken Tanı Hayat Kurtarır

KTEPH'in geç fark edilmesi, hastaların başka hastalıklara yönelik yanlış tedaviler almasına yol açıyor. Prof. Dr. Züleyha Bingöl, özellikle uzun süre geçmeyen nefes darlığı olan kişilerin bu hastalık açısından mutlaka değerlendirilmesi gerektiğini belirtti:
'Tanının gecikmesi, hem tedaviyi güçleştirir hem de hastaların yaşam kalitesini düşürür. Açıklanamayan pulmoner hipertansiyon vakalarında KTEPH mutlaka düşünülmelidir. Erken tanı, hastalığın seyrini tamamen değiştirebilir.'

Uzmanlar, toplumda sık görülen nefes darlığı şikyetlerinin sadece yaşlanma, stres veya kondisyon eksikliği olarak değerlendirilmemesi gerektiğini vurguluyor. Özellikle daha önce emboli geçirmiş bireylerin periyodik kontrollerini ihmal etmemesi büyük önem taşıyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım