Sinsi Tehlike Dispepsi: Bu 7 İşaret Varsa Dikkat!
Hayat kalitesini ciddi şekilde düşürebilen ve çoğu zaman önemsenmeyen hazımsızlık (dispepsi), pek çok kişinin karşılaştığı yaygın bir sindirim sistemi sorunudur. Beslenme hataları ve yüksek stres seviyeleriyle ilişkilendirilebilen bu durumun altında bazen daha ciddi sağlık sorunları yatabiliyor. Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Kaplan, hazımsızlığın sindirim sistemi üzerindeki etkileri ve alarm veren belirtiler hakkında önemli bilgiler verdi.
Geçmeyen Mide Ağrısı ve Kilo Kaybı Varsa Uzmana Başvurun
Prof. Dr. Kaplan'a göre, hazımsızlık; yemek esnasında veya sonrasında dahi devam eden tokluk hissi, geğirme, reflü ve genellikle kramp tarzında karın ağrısının eşlik ettiği bir sindirim bozukluğudur. Halk arasında 'mide rahatsızlığı' olarak bilinen dispepsi, kişinin yemeğini bitirmemiş olmasına rağmen tokluk nedeniyle iştahsızlık yaşamasına neden olabilir.
Basit Rahatsızlık mı, Ciddi Hastalık Habercisi mi?
Hazımsızlık çoğunlukla altta yatan net bir neden olmaksızın, yaşam tarzı ve beslenme düzenindeki değişiklikler veya ilaçlarla kontrol altına alınabilir. Ancak uzman, dispepsinin uzun süreli ve tekrarlayıcı bir sorun haline gelmesi durumunda, bunun başka bir rahatsızlığın veya bozukluğun sonucu olabileceği uyarısında bulunuyor.
Hazımsızlık ve Mide Ekşimesi Farkı: Uzman, hazımsızlığın, mide asidinin yemek borusuna geri kaçmasıyla oluşan mide ekşimesiyle karıştırılmaması gerektiğini belirtiyor; ancak her iki semptomun aynı anda da ortaya çıkabileceğini ekliyor.
Beyin-Bağırsak Etkileşimi Sorunu: Fonksiyonel Dispepsi
Bazı durumlarda hazımsızlığa neyin neden olduğu tespit edilemeyebilir. Prof. Dr. Kaplan, bu tür durumlarda Fonksiyonel Dispepsi tablosunun ortaya çıkabileceğini ifade etti. Fonksiyonel dispepsi, beyin ve bağırsağın birlikte çalışma biçimindeki aksaklıklarla ilişkili, bağırsak-beyin etkileşiminin bir bozukluğu olarak tanımlanıyor. Uzman hekim, gerekli tetkiklerle teşhisin konulması ve uygun tedavi planının oluşturulması gerektiğini vurguladı.
Alarm Veren 7 Hazımsızlık İşareti
Gastroenteroloji Uzmanı, hazımsızlığın diğer sorunlardan ayrılmasını sağlayan başlıca belirtileri şöyle sıraladı:
Erken Doyma: Yemek sırasında tipik bir porsiyonu bitiremeden doymuş hissetme.
Uzun Süren Tokluk: Yemekten sonra gereğinden uzun süren rahatsız edici tokluk hissi.
Üst Karın Ağrısı: Göğüs kemiği altı ile göbek arası bölgede hissedilen hafif veya şiddetli ağrı.
Yanma Hissi: Üst karın bölgesinde hissedilen rahatsız edici yanma.
Şişkinlik: Karın bölgesinde sıkışma ve şişkinlik hissi.
Kusma: Bulantı hissinin tetiklediği kusma durumu.
Geğirme: Besinleri geğirerek çıkarma.
Ne Zaman Doktora Gitmeli?
Prof. Dr. Kaplan, hazımsızlığa ek olarak bazı kritik belirtilerin görülmesi halinde vakit kaybetmeden uzman hekime başvurulması gerektiğini kesin bir dille belirtiyor. Bu belirtiler, daha ciddi mide-bağırsak hastalıklarının (reflü, mide ülseri veya irritabl bağırsak sendromu) sinyali olabileceği için erken teşhis hayati önem taşıyor.
Dikkat Edilmesi Gereken Ciddi Belirtiler:
Şiddetli ve sürekli karın ağrısı
İstemsiz kilo kaybı veya iştahsızlık
Tekrarlayan kusma
Siyah renkli dışkı
Yutma güçlüğü
Yorgunluk, halsizlik ve cilt/gözlerde sararma (sarılık).
Hazımsızlığı Önlemek İçin Pratik Çözümler
Uzman, hazımsızlık şikayetlerinin önüne geçmek için alınabilecek bazı pratik önlemleri ise şu şekilde özetledi:
Çay, kahve, asitli ve kafeinli içeceklerin tüketimini azaltın.
Sigara ve alkolden uzak durun.
Fazla kilo sorunu varsa kilo verin.
Akşam yemeği, uyku saatinden minimum 3-4 saat önce sonlandırılmalıdır.
Aşırı baharatlı veya yağlı yiyecekler tüketmekten kaçının.
Yatakta baş ve omuzları yukarıda tutarak uyuyun (mide asidinin yukarı kaçışını önleyebilir).