Rekabet Kurulu'ndan 10 Ayda 11,5 Milyar Liralık Ceza: En Çok Gıda Sektörü Etkilendi
Rekabet Kurumu, 2025 yılı boyunca piyasalarda adil rekabetin sağlanması, tüketicinin korunması ve işletmelerin eşit şartlarda faaliyet göstermesini hedefleyen çalışmaları kapsamında dikkat çeken bir performans sergiledi.
Rekabetin Korunması ve Piyasa Düzeninin Sağlanması
Rekabet Kurumunun 2026 yılı Performans Programı'nda, kurumun temel hedefleri açıkça ortaya konuyor: tüketici refahını artırmak, KOBİ'lerin rekabet gücünü desteklemek ve dijital ekonomide adil piyasa koşullarını sağlamak.
Bu amaç doğrultusunda Kurum, hem ulusal hem de uluslararası düzeyde kapsamlı çalışmalar yürüttü. Piyasaların şeffaf ve öngörülebilir hale gelmesi için sektörel incelemeler artırıldı, rekabet ihlalleriyle ilgili soruşturmalar derinleştirildi.
Yalnızca Türkiye içinde değil, dünya genelindeki rekabet otoriteleriyle de güçlü iş birlikleri kuruldu. Bu sayede hem bilgi paylaşımı hem de küresel ölçekte rekabeti düzenleyici politikalar geliştirildi.
En Fazla Ceza Gıda Sektörüne Kesildi
Rekabet Kurulu, 2025'in ilk 10 ayında 1430 başvuru aldı. Bunların önemli bir kısmı, piyasada rekabeti engelleyici veya bozucu uygulamalara ilişkindir.
Yıl boyunca alınan 72 karardan 60'ı soruşturmayla sonuçlandı ve cezai yaptırımlar uygulandı. Kalan 12 dosya ise ön inceleme aşamasında yeterli delil bulunmadığı gerekçesiyle kapatıldı.
Verilen cezaların toplamı 11 milyar 461 milyon 294 bin 64 lira olarak açıklandı. En fazla cezanın kesildiği sektör, 4,7 milyar lira ile gıda endüstrisi oldu.
Bu sektörü 3,4 milyar lira ile inşaat, 1,1 milyar lira ile finans, banka ve sigorta sektörü izledi. Ayrıca altyapı hizmetlerine 658,9 milyon lira ve tekstil-hazır giyim sektörüne 402,3 milyon lira tutarında ceza uygulandı.
Kurum yetkilileri, gıda sektöründeki cezaların özellikle fiyat belirleme ve kartel anlaşmaları kaynaklı olduğunu, tüketiciyi doğrudan etkileyen bu tür uygulamalara karşı sıfır tolerans politikası izlediklerini belirtiyor.
Birleşme, Devralma ve Ortak Girişimlerde Denetim Artıyor
Rekabet Kurumu yalnızca ceza vermekle kalmadı, aynı zamanda piyasalardaki birleşme ve devralma işlemlerini de yakından takip etti.
Bu yıl içinde 2 birleşme, 214 devralma, 76 ortak girişim ve 13 özelleştirme işlemi olmak üzere toplam 305 başvuru karara bağlandı.
Kurul, bu işlemlerin 280'ine koşulsuz onay verirken, 7'sine koşullu izin verdi. Böylece rekabetin zarar görmemesi için kritik piyasa birleşmelerinde denge sağlandı.
Uzmanlara göre, bu uygulama rekabeti koruma açısından büyük önem taşıyor. Çünkü piyasada tekelleşme eğilimi gösteren birleşmeler, tüketici fiyatlarını artırabiliyor ve küçük işletmelerin rekabet gücünü zayıflatabiliyor.
Uluslararası İş Birlikleri ve Yapay Zeka Odaklı Yeni Denetim Modelleri
Rekabet Kurumu, sadece ulusal düzenlemelerle sınırlı kalmayarak uluslararası iş birliklerini de güçlendirdi.
Kurum; Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), OECD, İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve Uluslararası Rekabet Ağı (ICN) gibi kuruluşlarla ortak çalışmalar yürüttü.
Özellikle yapay zek ve dijital pazar düzenlemeleri konusunda önemli adımlar atıldı. Brezilya ve Tayvan'da düzenlenen uluslararası etkinliklere katılan kurum temsilcileri, yapay zeknın ekonomi üzerindeki etkilerini ve bu alanda rekabet politikalarının nasıl geliştirilebileceğini ele aldı.
Kurum ayrıca, Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) ve Balkan Rekabet Platformu kapsamında uzman eğitim programları düzenleyerek bölgesel iş birliğini artırmayı planlıyor.
Gelecek dönemde ise yapay zek ve veri analitiğini temel alan denetim modellerinin daha etkin kullanılacağı, böylece rekabet ihlallerinin erken tespit edilmesinin hedeflendiği bildiriliyor.
Rekabet Hukukunda Yeni Dönem Başlıyor
Rekabet Kurumu'nun 2025'teki faaliyetleri, Türkiye'de adil piyasa düzeninin korunması ve tüketici haklarının güçlendirilmesi açısından önemli bir döneme işaret ediyor.
Yalnızca para cezalarıyla değil, eğitim, bilinçlendirme ve teknoloji odaklı denetimlerle de fark yaratan kurum, hem yerli hem de yabancı rekabet otoriteleriyle yaptığı iş birlikleri sayesinde küresel ölçekte etkinliğini artırıyor.
11,5 milyar liralık ceza, sadece firmalar için değil, tüm piyasa aktörleri için güçlü bir uyarı niteliğinde. Rekabet Kurulu, önümüzdeki yılda da hem dijital hem de geleneksel pazarlarda adil rekabeti sağlamak için çalışmalarını hız kesmeden sürdürecek.Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım