Kayısı Savaşları Sürüyor! Malatya Kayısısı mı, Iğdır Kayısısı mı?
Türkiye'nin bereketli topraklarında yetişen kayısı, hem ekonomik değeri hem de kültürel mirasıyla öne çıkan bir meyve. Ancak son yıllarda 'Kayısı Iğdır'ın mı, Malatya'nın mı?' sorusu kamuoyunda sıkça gündeme geliyor. Bu tartışma, sadece bir coğrafi aidiyet meselesi değil aynı zamanda kalite, üretim kapasitesi ve dünya pazarındaki yer açısından da önem taşıyor.
Malatya: Kayısının Başkenti
Malatya, kayısı üretiminde tartışmasız lider konumda. Türkiye'deki toplam kuru kayısı üretiminin yaklaşık %85'i bu şehirde yapılıyor. Malatya kayısısı, hem aroması hem de uzun raf ömrüyle dünya çapında tanınıyor. Avrupa'dan Asya'ya, Amerika'dan Orta Doğu'ya kadar birçok ülkeye ihraç edilen Malatya kayısısı, 'coğrafi işaret' belgesiyle de tescillenmiş durumda. Bu belge, ürünün kalitesini ve yöresel kimliğini koruma altına alıyor.
Iğdır'ın Katkısı Yadsınamaz Ama…
Iğdır da kayısı üretimi yapan önemli bölgelerden biri. Özellikle taze tüketim açısından Iğdır kayısısı tercih ediliyor. Ancak üretim miktarı ve ihracat kapasitesi bakımından Malatya'nın oldukça gerisinde. Iğdır'ın iklimi, kayısının erken olgunlaşmasına olanak tanısa da bu durum kaliteyi her zaman garanti etmiyor. Ayrıca Iğdır kayısısının kurutulması ve saklanması konusunda Malatya'daki geleneksel yöntemler kadar gelişmiş bir altyapı bulunmuyor.
Dünya Pazarında Malatya İmzası
Malatya kayısısı, sadece Türkiye'nin değil, dünyanın da gözdesi. Her yıl düzenlenen 'Malatya Uluslararası Kayısı Festivali' bu meyvenin kültürel ve ekonomik önemini vurguluyor. Festival, yerli ve yabancı turistleri ağırlarken, Malatya'nın kayısıdaki liderliğini pekiştiriyor. Ayrıca Malatya Ticaret Borsası'nın verilerine göre, 2024 yılında 100'den fazla ülkeye 90 bin tonun üzerinde kuru kayısı ihracatı gerçekleştirildi.
Sonuç: Kayısı Malatya'nın Kimliği
Her ne kadar Iğdır kayısı üretiminde yer alsa da, kayısının gerçek kimliği Malatya ile özdeşleşmiş durumda. Üretim kapasitesi, kalite standartları, ihracat başarısı ve kültürel bağlam düşünüldüğünde, 'Kayısı Malatya'nındır' demek abartı değil, bir gerçek. Bu meyve, Malatya'nın toprağında kök salmış, güneşinde olgunlaşmış ve dünyaya buradan açılmıştır.