Malatya İhracatında Çift Yönlü Tablo
Türkiye İhracatçılar Meclisi 2025 yılı İhracat verilerini açıkladı. Malatya ise bu yıl ihracatta sınıfta kaldı. Yayınlanan verilere göre Malatya 9 aylık süreçteki ihracatta geçen yıla göre yüzde 45,3 oranında düşüş yaşadı. Düşüşteki En önemli etken ise nisan ayında yaşanan zirai don oldu.
TİM Verilerindeki Sert Düşüş
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerinde kayısının Malatya ekonomisindeki önemli yerini bir kez daha gözler önüne serdi. Aynı zamanda yayınlanan veriler aynı zamanda şehir için iki yönlü bir tablo ortaya koydu. Malatya'nın geçen yıl 15 ülkeye ihracat gerçekleştirdiği ancak bu yılın ilk 9 ayında bu ülkelere hiç ürün göndermedi. Verilerde aynı zamanda bazı pazarlarda ise rekor seviyede artış kaydetti.
Uzmanlar Malatya'daki ihracatın düşüşündeki en büyük etkenin nisan ayında şehir genelinde gerçekleşen zirai don olarak değerlendirdi. Malatya'nın kritik paya sahip olan kayısının ihracat ve üretim kaleminde eksikliği nedeniyle bazı ülkelere ihracatın tamamen durmasına neden oldu. Şehrin bel kemiği olan kayısının zarar görmesiyle kuru meyve ve mamulleri sektöründe yüzde 57,1'lik düşüş yaşandı.
Zirai Donla Gelen Zarar
Nisan ayında yaşanan zirai donla birlikte Malatya'nın çoğu bölgelerinde üretimin sıfıra indi. Bu durum hem işlenmiş hem de kuru kayısı ihracatında sert düşüşe neden oldu ve toplam ihracat rakamlarını aşağı çekti.
Her sektörde Düşüş Yaşandı
Malatya'da kayısının yanı sıra bazı sektörlerde de aynı düşüş yaşandı Çelik ihracatı 2,11 milyon dolardan 1,45 milyon dolara, otomotiv endüstrisi 242,5 bin dolardan 108,4 bin dolara, deri ve deri mamulleri ise 110,9 bin dolardan 7,9 dolara düştü. Elektrik ve elektronik sektörü yüzde 37,5, su ürünleri ve hayvansal mamuller yüzde 33,8, yaş meyve ve sebze yüzde 32,3, tütün ise neredeyse tamamen (yüzde 99,9) geriledi.
İhracat Verilerini Yukarı Çeken Sektörler
Tablonun bir diğer yanında ise ihracatı ayakta tutup üreticiye umut veren verilerde ortaya çıktı. Halı ihracatı yüzde 60,4, madencilik ürünleri yüzde 99,3, mobilya, kağıt ve orman ürünleri yüzde 38,3 ve makine ile aksamları yüzde 20,2 yükseldi. Hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri ile kimyevi maddeler ve mamulleri ve tekstil ve hammaddeleri sektörlerinde de artış kaydedildi.
15 Ülkeye İhracat Yapılmadı
2024 yılında toplamda 5 milyon doların üzerinde ihracat yapılan İsrail, Hong Kong, Dominik Cumhuriyeti, Küba, Angola, Slovakya, Vietnam, Surinam, Ekvator, Gambiya, Liberya, Ruanda, Çad, Sierra Leone ve Burindi gibi ülkelere 2025 yılında hiç ihracat yapılmadı.
Özellikle 2024'te 4 milyon 24 bin dolar ihracat yapılan İsrail'in soykırımlara devam etmesi nedeniyle boykot kararıyla ticaretin sonlandırılması bu yıl ihracat sıfırlandı. Aynı şekilde Hong Kong'a yapılan 534 bin dolarlık ve Küba'ya yapılan 130 bin dolarlık ihracat da 2025'te tamamen durdu ve ihracatı sıfırlanan ülkeler arasında yer aldı.
Diğer Ülkelerdeki Rekor Artış
İhracat verilerinde Malatya'nın düşüşüne karşın Farklı ülkelerin yükselişi dikkat çekti. Malatya'dan yapılan ihracat 246 milyon 728 bin dolar olarak açıklanırken Ülke bazında en yüksek artış oranı yüzde 2038,2 ile Kongo'da gerçekleşti. Kongo'ya 2024 yılında 21 bin dolar olan ihracat, 2025'te 454 bin dolara ulaştı. Mısır'a yapılan ihracat yüzde 1088,4 artışla 102 bin dolardan 1 milyon 222 bin dolara, Malta'ya yapılan ihracat ise yüzde 874 artışla 1 milyon 306 bin dolara çıktı. Ürdün, 4 milyon 11 bin dolarlık ihracatla yüzde 673,7 artış göstererek en fazla artış yaşanan ülkelerden biri oldu. Suudi Arabistan (yüzde 253,4), Endonezya (yüzde 224,3), İrlanda (yüzde 212,7), Sudan (yüzde 294,9) ve Kotdivuar (yüzde 750,1) da Malatya'nın ihracatında öne çıkan ülkeler arasında yer aldı.