Malatya'da Köy Sayısı Rekora Koşuyor

Malatya, hem tarihi hem de kültürel zenginlikleriyle Anadolu'nun önemli şehirlerinden biri olarak öne çıkarken, geniş kırsal yerleşim ağıyla da dikkat çekiyor. Şehir, merkez ilçeler ve çevre ilçelerle birlikte çok sayıda köy yerleşimine sahip. Ancak Türkiye genelinde yapılan idari düzenlemeler, köy statülerinde değişikliklere yol açtı.

Büyükşehir Statüsü ile Köyler Mahalle Oldu

2012 yılında yürürlüğe giren Büyükşehir Yasası ile birlikte Malatya, büyükşehir statüsü kazandı. Bu değişiklikle beraber il sınırları içindeki tüm köyler, idari olarak mahalle statüsüne dönüştürüldü. Dolayısıyla resmi kayıtlarda artık 'köy' olarak geçmese de halk arasında birçok yerleşim yeri hl köy olarak anılmaya devam ediyor. Bu durum, hem kültürel hafızada hem de günlük yaşamda köy kavramının varlığını korumasına neden oluyor.

Malatya'nın Kırsal Yerleşim Sayısı

Malatya'da büyükşehir olmadan önce il genelinde yüzlerce köy bulunuyordu. Günümüzde ise bu yerleşimler, mahalle adı altında belediye yönetimine bağlı olarak hizmet alıyor. İl genelinde, merkez ilçeler Battalgazi ve Yeşilyurt başta olmak üzere 13 ilçede toplamda 700'ün üzerinde kırsal mahalle bulunuyor. Bu rakam, geçmişteki köy sayısını da yansıtıyor. Özellikle Doğanşehir, Akçadağ, Hekimhan, Arapgir ve Pütürge ilçeleri, köy yerleşimlerinin en yoğun olduğu bölgeler arasında yer alıyor.

Köy Yaşamı ve Ekonomik Faaliyetler

Malatya'daki köylerin büyük kısmı tarım ve hayvancılık faaliyetleriyle geçimini sağlıyor. Dünya çapında ün kazanan kayısı üretimi, köy ekonomisinin en önemli gelir kaynağı durumunda. Bunun yanı sıra buğday, arpa, nohut, ceviz ve üzüm üretimi de yaygın. Hayvancılık ise özellikle yüksek rakımlı ilçelerde hl geleneksel yöntemlerle sürdürülüyor. Tarımsal üretimin yanı sıra köylerde geleneksel el sanatları ve küçük ölçekli ticaret de ekonomik çeşitlilik sağlıyor.

Köylerin Sosyal ve Kültürel Önemi

Malatya köyleri, yüzyıllardır süregelen kültürel değerleri ve gelenekleriyle önemli bir miras niteliği taşıyor. Düğünler, bayram kutlamaları, imece usulü tarım çalışmaları ve köy odası sohbetleri, kırsal yaşamın vazgeçilmez unsurları arasında yer alıyor. Köylerdeki dayanışma kültürü, hem sosyal yaşamı canlı tutuyor hem de şehrin kimliğinin korunmasına katkı sağlıyor.

Köyden Mahalleye Geçişin Etkileri

Büyükşehir yasasıyla birlikte köylerin mahalleye dönüştürülmesi, hizmetlerin belediye aracılığıyla ulaştırılmasını sağladı. Yol, su, kanalizasyon ve altyapı yatırımları bu sayede daha hızlı ve merkezi bir şekilde yapılabiliyor. Ancak bazı köylerde, geleneksel yönetim biçimlerinin ortadan kalkması, yerel karar alma süreçlerini etkiledi. Bu durum, köy kimliğinin korunması açısından zaman zaman tartışmalara yol açıyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım