Kiracılara Kötü Haber: Yeni Eve Çıkmanın Maliyeti En Az 200 Bin TL
Türkiye'de kira fiyatlarındaki hızlı artış, kiracıların yaşam koşullarını giderek zorlaştırıyor. Özellikle büyükşehirlerde yaşanan fahiş artışlar, kiralık ev bulmayı neredeyse imkânsız hale getirdi.
Kira Krizi Derinleşiyor: Yeni Eve Çıkmak Artık Bir Servet Gerektiriyor
Türkiye'de kira fiyatlarındaki hızlı artış, kiracıların yaşam koşullarını giderek zorlaştırıyor. Özellikle büyükşehirlerde yaşanan fahiş artışlar, kiralık ev bulmayı neredeyse imknsız hale getirdi. Buna ev sahiplerinin yüksek teminat talepleri de eklenince, yeni bir eve taşınmanın maliyeti ortalama 200 bin liraya kadar yükseldi.
Ev sahiplerinin iki depozito, peşin kira ve emlakçı komisyonu istemesi, kiracıların bütçesini ciddi biçimde zorluyor. Artan bu yük karşısında bankalar, kiracıların finansal rahatlama sağlayabilmesi için 'kira kredisi' adı altında yeni kredi ürünleri sunmaya başladı.
Bankalardan Yeni Finansman Modeli: 'Kira Kredisi'
Konut piyasasında yaşanan fiyat artışı, bankaları da yeni finansman çözümleri üretmeye yönlendirdi. Son dönemde birçok banka, 'kira kredisi' veya 'taşınma kredisi' adını verdiği özel paketlerle kiracıların yükünü hafifletmeyi hedefliyor.
Bu kredi türü, taşınma masraflarını, depozito ödemelerini ve emlakçı komisyonlarını karşılamayı amaçlıyor. 100 bin TL ile 250 bin TL arasında değişen kredi tutarları, genellikle 12 ila 24 ay vadeli olarak sunuluyor. Faiz oranları ise diğer tüketici kredilerine kıyasla biraz daha düşük seviyelerde tutuluyor.
Uzmanlara göre, bu yeni uygulama kısa vadede kiracıların nefes almasını sağlasa da uzun vadede kira yükünün bankacılık sistemine kayması, hanehalkı borçluluğunu artırabilir.
Kiralık Ev Bulmak Artık Daha Zor
Son iki yılda konut fiyatlarının neredeyse ikiye katlanması, kiralık daire piyasasını da altüst etti. İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlerde ortalama kiralar 25 bin TL'yi aşarken, merkezi lokasyonlarda bu rakam 50 bin TL'ye kadar çıkabiliyor.
Kiracılar artık sadece uygun fiyatlı ev bulmakta değil, kiralama sürecinde de büyük zorluklarla karşılaşıyor. Emlak temsilcisi Mehmet Korkmaz, 'Talep çok, arz az olunca ev sahipleri kendi lehlerine şartlar koyuyor. Kimisi üç depozito istiyor, kimisi altı aylık peşin ödeme talep ediyor. Biz emlakçılar artık kiracı ile ev sahibi arasında adeta arabulucu gibi çalışıyoruz çünkü güven problemi çok büyük.' ifadelerini kullandı.
Bu durum, hem yeni ev arayanları hem de mevcut kiracısını kaybetmek istemeyen ev sahiplerini zorlu bir sürece sokuyor.
Gram Altın ve Dövizle Depozito Dönemi
Kira piyasasında yaşanan çarpıcı değişimlerden biri de artık bazı ev sahiplerinin teminat olarak Türk Lirası yerine farklı ödeme araçlarını tercih etmesi. Bazı mülk sahipleri, döviz cinsinden kira talep ederken, bazıları gram altınla depozito almak istiyor.
Kimi ev sahipleri ise kiralama sürecinde adli sicil kaydı, kefil veya tahliye taahhütnamesi talep ediyor. Bu durum, kiracıların yasal yükümlülüklerini artırdığı gibi süreci de karmaşık hale getiriyor. Uzmanlar, bu tür uygulamaların kiracılar açısından ciddi riskler barındırdığını, sözleşmelerin dikkatle incelenmesi gerektiğini vurguluyor.
Taşınmanın Bedeli 200 Bin TL'yi Buldu
Yeni bir eve taşınmak, artık yalnızca taşınma masrafı değil adeta büyük bir yatırım anlamına geliyor. Kiracıların ödemesi gereken iki depozito, bir aylık kira, emlak komisyonu ve taşıma giderleri bir araya geldiğinde maliyet ortalama 180 ila 200 bin TL arasında değişiyor.
İstanbul'da yaşayan Serkan Yıldız, yaşadığı zorluğu şu sözlerle anlattı: 'Yeni bir daire tuttuk, ev sahibi iki depozito, bir peşin kira ve kefil istedi. Üstüne tahliye taahhütnamesi ve maaş bordrosu talep ettiler. Toplamda 180 bin lirayı geçtik. Mecburen bankadan kredi çektim, yoksa taşınmam mümkün değildi.'
Bu tablo, özellikle sabit gelirli vatandaşlar için taşınmanın artık bir lüks haline geldiğini gözler önüne seriyor.
Uzmanlardan Uyarı: Kira Kredisi Geçici Çözüm Olabilir
Ekonomi uzmanları, bankaların sunduğu 'kira kredisi' uygulamasının kısa vadede rahatlama sağlasa da uzun vadede kalıcı çözüm sunmadığını belirtiyor. Zira kira fiyatlarının her ay artmaya devam etmesi, kredi borcu ödeyen kiracıların mali yükünü ikiye katlayabilir.
Uzmanlara göre, bu süreçte kalıcı çözüm, konut arzının artırılması ve kiracı-ev sahibi dengesinin yeniden sağlanması olacak. Kiracılar için oluşturulacak özel teşvik programları ve devlet destekli kiralık konut projeleri, piyasadaki baskıyı azaltabilir.
Kira krizinin büyüdüğü bu dönemde, 'kira kredisi' uygulaması kiracıların kısa vadede nefes almasını sağlasa da, konut piyasasında kalıcı istikrarın sağlanması için yapısal adımların atılması gerektiği vurgulanıyor.
Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım