Kenelere karşı nasıl tedbir almalı?
Prof. Dr. Müzeyyen Mamal Torun, kene açısından riskli alanların ormanlık bölgeler, hayvan barınakları ve piknik alanları olduğunu kaydederek, vücudu tamamen örten ve kenelerin rahatça görülebilmesi için açık renkli giysiler tercih edilmesi gerektiğini ifade etti.
Biruni Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Hasan Torun, keneler ve kene kaynaklı hastalıklar hakkında önemli bilgiler paylaştı. Torun, kenelerin tropik ve subtropik bölgelerde yaygın olduğunu, dünya genelinde 907, Türkiye'de ise 47 kene türünün bulunduğunu belirtti.
Kenelerin Özellikleri ve Hastalık Bulaştırma Riski
Kenelerin tüm gelişim evrelerinde kan emerek beslendiğini ifade eden Torun, yumuşak kenelerin kısa sürede, sert kenelerin ise 7-9 gün boyunca kan emdiğini söyledi. Bu süreçte kenelerin çeşitli virüs, bakteri ve protozoonları insanlara bulaştırabileceğini vurguladı. Kenelerin başta Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA), Lyme hastalığı, Tülaremi ve Babesiyoz gibi ciddi ve ölümcül seyredebilen hastalıkların yayılmasında rol oynadığını belirtti. Ayrıca, riskli bölgelerde bulunan hayvanların hastalığı belirtisiz taşıyabileceğini ve keneler aracılığıyla hastalıkların bulaşabileceğini aktardı.
Kenelerden Korunma Yöntemleri
Riskli Alanlar: Ormanlık bölgeler, hayvan barınakları ve piknik alanları.
Giysi Tercihi: Vücudu tamamen örten, açık renkli giysiler tercih edilmeli.
Açık Bölgelerin Korunması: El, ayak bilekleri ve boyun gibi bölgeler korunmalı.
Kontrol: Eve dönüşte kulak arkası, saçlı deri, kasık gibi bölgeler mutlaka kontrol edilmeli.
Kene Tespiti: Kene fark edildiğinde zaman kaybetmeden çıkarılmalı veya sağlık kuruluşuna başvurulmalı.
Kene Çıkarma Teknikleri
Kene çıplak elle çıkarılmamalı.
Eldiven giyilerek, pens ile kene deriye en yakın yerden sıkıca tutulup, sürekli çekilerek çıkarılmalı.
Kene döndürülmemeli ve parçalanmamalı; aksi halde ağız parçaları deride kalabilir ve enfeksiyon riski artar.
Sigara basmak, kolonya veya benzeri maddeler dökmek kenenin kasılmasına ve daha fazla hastalık bulaştırmasına yol açabileceği için yapılmamalı.
Çıkarılan kene, alkol içeren kapaklı bir şişeye konularak atılmalı.
Kene çıkarıldıktan sonra yara temizlenmeli ve enfeksiyon açısından izlenmeli.
Mücadele ve Korunma
En etkili mücadele yöntemi ilaçlama olup, DDT, Toxophene, Chlordane ve BHC gibi kimyasallar kontrollü ve uzman kişilerce kullanılmalı.
DEET içeren kene kovucular tercih edilebilir.
Enfekte insan ve hayvanların kan ve vücut sıvılarıyla bulaşma riskine karşı eldiven, önlük ve maske gibi kişisel koruyucu ekipmanların kullanılması önemlidir.
Prof. Dr. Torun, kene ile temas durumunda mutlaka kişisel koruyucu ekipmanların kullanılmasını ve kene çıkarma işleminin teknik kurallara uygun yapılmasını önerdi. Kenelerden korunmak için bilinçli ve tedbirli olunması gerektiğini vurguladı.