Irak'ta Hurma Hasadı Başladı: Diyala'dan Basra'ya Verimli Sezon

Hurma Çeşitlerinde Zenginlik

Irak hurma çeşitliliği bakımından dünyanın önde gelen ülkeleri arasında yer alıyor. Diyala şehrinde hurma bağlarıyla uğraşan çiftçi Adnan Abbas, çocukluğundan beri bu işi yaptığını belirterek, babasından devraldığı bağları özenle işlettiklerini söyledi. Abbas, ülkede 'Barhi', 'Breym', 'Cozi', 'Coz es-Semave', 'Hıyaret Hit', 'Mektul' ve 'Bilge' gibi çok sayıda hurma türünün yetiştirildiğini vurguladı. Özellikle 'Makkavi' türünün geçmişte hacca giden Türk ziyaretçiler arasında oldukça popüler olduğunu hatırlatan Abbas, Diyala'da 150 yıllık hurma ağaçlarının hl meyve verdiğini ifade etti. Bazı ağaçlardan tek sezonda 400 kilograma kadar ürün elde edildiğini belirten üreticiler, hurma fiyatlarının türüne ve kalitesine göre değiştiğini aktardı.

Çiftçilerin Gözü Kuzey ve Türkiye Pazarında

Hurma üreticisi Rabah Tayir, ürünlerinin daha çok Irak'ın kuzeyindeki şehirlerden talep gördüğünü ifade etti. Ayrıca zaman zaman Türk müşterilerin de kendilerinden alışveriş yaptığını dile getirdi. Irak hurmasının sadece yerel pazarlarda değil, bölgesel ticarette de önemli bir yere sahip olduğu biliniyor. Özellikle hac dönemlerinde farklı ülkelerden gelen ziyaretçilerin Irak hurmalarına yoğun ilgi gösterdiği aktarılıyor.

Basra'da Tuzlu Su Tehlikesi

Basra'da hurma üretimi ise farklı zorluklarla karşı karşıya. Hurma bahçesi sahibi Cevad Kazım, bölgede nehir suyunun tuzlulaşmasının ciddi bir tehdit oluşturduğunu belirtti. Aşırı sıcaklar, artan toz fırtınaları ve tuzlu suyun etkisiyle birçok hurma ağacının kuruma riskiyle karşı karşıya olduğu ifade ediliyor. Kazım, özellikle 'Çipçap' adı verilen hurma türünün uygun fiyatıyla pazarda rağbet gördüğünü, bu türün genellikle hurma pekmezi yapımında kullanıldığını söyledi. Böylece bölgedeki üreticiler, hem ekonomik getiriyi korumak hem de geleneksel hurma ürünlerini yaşatmak için çaba sarf ediyor.

Bakanlıktan Modernleşme Hamlesi

Irak Tarım Bakanlığı da hurma üretiminde yeni bir dönemin başladığını duyurdu. Bakanlık Sözcüsü Muhammed Huzayi, ilk kez ileri doku kültürü tekniğiyle lüks hurma türlerinin ekimine geçildiğini açıkladı. Bu yöntemle daha kaliteli ve dayanıklı fidanların yetiştirileceği belirtiliyor. Huzayi, ülke genelinde şu an 22 milyonu aşkın hurma palmiyesi bulunduğunu, bu sayının önümüzdeki yıllarda 30 milyona çıkarılmasının hedeflendiğini söyledi. Irak'ın 1980'lerde 32 milyon palmiyeye sahip olduğu, ancak savaşlar ve çevresel zorluklar nedeniyle bu sayının 2010'larda 11 milyona kadar düştüğü biliniyor. Yeni tarım politikalarıyla birlikte Irak'ın yeniden eski üretim gücüne ulaşması amaçlanıyor.

Hurma Irak'ın Kültürel Sembolü

Irak için hurma yalnızca ekonomik bir ürün değil, aynı zamanda kültürel bir sembol olarak da görülüyor. Yüzyıllardır bu topraklarda yetişen hurma ağaçları, hem beslenmede hem de ticarette önemli bir yere sahip. Özellikle Diyala ve Basra gibi şehirler, hurma çeşitliliğiyle öne çıkarken, ürünler yalnızca iç pazarda değil, bölgesel ve uluslararası pazarlarda da rağbet görüyor. Sabahın erken saatlerinde başlayan yoğun mesai, Irak'ın hurma geleneğinin halen canlı tutulduğunu gösteriyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım