Gizli Tutulan Anlaşmanın Perde Arkası
İsrail'in önde gelen savunma şirketlerinden Elbit Systems, geçtiğimiz hafta 'bir Avrupa ülkesiyle' 1,6 milyar dolarlık savunma anlaşması imzaladığını duyurmuştu.
Gizli Tutulan Anlaşmanın Perde Arkası
İsrail'in önde gelen savunma şirketlerinden Elbit Systems, geçtiğimiz hafta 'bir Avrupa ülkesiyle' 1,6 milyar dolarlık savunma anlaşması imzaladığını duyurmuştu. Ancak ülkenin ismi açıklanmamıştı. İsrail'in ekonomi basınında yer alan haberlere göre, söz konusu ülkenin Sırbistan olduğu ortaya çıktı. Beş yıl sürecek anlaşma çerçevesinde Sırbistan Silahlı Kuvvetleri'ne, insansız hava araçlarından elektronik harp sistemlerine kadar geniş bir yelpazede ileri teknoloji ürünler sağlanacak.
Sırbistan Ordusuna Modern Silah ve Teknoloji Desteği
Calcalist gazetesinin haberine göre, anlaşma kapsamında Sırbistan ordusu 900 adet Hermes tipi insansız hava aracı, uzun menzilli füze sistemleri, yapay zek tabanlı drone'lar, elektronik harp sistemleri ve komuta kontrol cihazlarıyla donatılacak. Ayrıca istihbarat toplama, gözetleme, hedef belirleme ve keşif (ISTAR) kapasitelerini artıracak ekipmanların da Sırbistan'a teslim edileceği aktarıldı. Elbit Systems, müşterinin isteği üzerine anlaşmanın detaylarını başlangıçta gizli tuttuklarını açıklamıştı.
Rusya-Ukrayna Savaşı ve Sırbistan'ın Güvenlik Kaygısı
Sırbistan'ın bu anlaşmayı imzalamasında en önemli etkenin, Rusya-Ukrayna savaşının Avrupa genelinde yarattığı güvenlik endişeleri olduğu öne sürülüyor. Kimliğinin açıklanmasını istemeyen kaynaklar, Belgrad yönetiminin özellikle bölgesel güvenlik dengelerini korumak ve ordusunun caydırıcılığını artırmak amacıyla bu adımı attığını ifade ediyor. NATO üyesi olmayan Sırbistan'ın, savunma kapasitesini bu ölçüde artırması Balkanlar'daki güvenlik dengelerini de yeniden şekillendirebilir.
Elbit Systems ve Tartışmalı Teknolojiler
İsrail ordusuyla uzun yıllardır yakın çalışan Elbit Systems, özellikle Gazze'de kullanılan yapay zek destekli gözetleme ve hedefleme teknolojileriyle gündeme geliyor. Avrupa Birliği'nin 7 Ekim 2023 sonrası İsrail'e sağladığı en az 240 milyon euroluk araştırma ve inovasyon fonundan Elbit Systems'ın da yararlandığı belirtilmişti. Bu durum, AB'nin İsrail ile savunma iş birliği politikalarına yönelik eleştirileri artırmıştı. Şirketin geliştirdiği teknolojilerin, sadece Orta Doğu'da değil, Avrupa güvenlik stratejilerinde de etkili olmaya başladığı görülüyor.
Sırbistan'ın İsrail ile Silah Ticareti Geçmişi
Sırbistan'ın İsrail ile savunma iş birliği bu anlaşmayla sınırlı değil. İsrail basınında yer alan bilgilere göre, 2025'in ilk yarısında Belgrad yönetimi, İsrail'e yaklaşık 55,5 milyon euro değerinde mühimmat ihraç etti. Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, İsrail'in İran'a yönelik saldırılarının ardından bu satışları durdurduklarını açıklamış, ancak hem İsrail'i hem de İran'ı dost olarak gördüklerini söylemişti. Buna rağmen, Sırbistan'ın İsrail ile askeri ilişkilerini güçlendirme kararlılığı dikkat çekiyor.
Balkanlar ve Avrupa Güvenliğinde Yeni Dönem
Sırbistan ile İsrail arasında yapıldığı iddia edilen bu büyük anlaşma, yalnızca iki ülke arasındaki askeri ilişkilerin değil, aynı zamanda Avrupa'daki güvenlik politikalarının da önemli bir göstergesi. NATO üyesi olmayan Sırbistan'ın böyle bir hamle yapması, Balkanlar'daki güç dengelerini etkileyebilir. Ayrıca İsrail'in savunma teknolojilerinin Avrupa ülkeleri tarafından tercih edilmesi, Orta Doğu'daki çatışmaların küresel silah ticaretine ve stratejik iş birliklerine nasıl yansıdığını bir kez daha gözler önüne seriyor.
Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım