Fikri Mülkiyette Küresel Güç: Yerli Patentte İlk 10
Dünya Fikri Mülkiyet Örgütünün (WIPO) 2025 raporuna göre Türkiye, 2024 yılında yerli patent başvurularında 10. sıraya yükselerek küresel çapta önemli bir başarıya imza attı. Türkiye, Patent İşbirliği Antlaşması (PCT) kapsamında başvuru yapan kadın buluşçu oranında ise yüzde 26,1 ile dünya lideri konumuna yerleşirken, yerli marka ve tasarım başvurularında da ilk sıralarda yer alarak fikri mülkiyet alanındaki gücünü kanıtladı.
Patent Başvurularında Büyük Sıçrama: Artık İlk 10'dayız
Türk Patent ve Marka Kurumundan (TÜRKPATENT) alınan bilgilere dayanan WIPO'nun Dünya Fikri Mülkiyet Göstergeleri 2025 Raporu, Türkiye'nin geçen yıl fikri mülkiyet alanında güçlü bir performans sergilediğini ortaya koydu. Rapora göre, Türkiye, 2024 yılında bir önceki yıla kıyasla patent başvurularında yüzde 18,4 ve tescillerde yüzde 38,9 artış göstererek dünya ortalamasının üzerine çıktı.
Türkiye, bu başarılı ivmeyle 10 bin 4 yerli patent başvurusu gerçekleştirerek dünya sıralamasında 12. sıradan 10. basamağa yükseldi. Bu sıralamada Türkiye; Çin, ABD, Japonya, Güney Kore ve Hindistan gibi teknoloji devlerinin ardından yer aldı.
Kadın Buluşçular Türkiye'yi Liderliğe Taşıdı
Türkiye, uluslararası patent başvurularında kadın buluşçuların oranıyla küresel çapta dikkat çekici bir başarı elde etti. Patent İşbirliği Antlaşması (PCT) kapsamında yapılan başvurularda, yüzde 26,1 ile kadın buluşçu oranında Türkiye, dünya lideri konumuna geldi.
Ayrıca patent verileri, Türkiye'nin özellikle hidroenerji teknolojileri alanında uzmanlaştığını gösterdi. 2014–2024 dönemini kapsayan verilerde ise Türkiye, kişi başına düşen patent başvurusu artışında dünya 2'ncisi ve yerli faydalı model başvurularında dünya 7'ncisi olarak kaydedildi. Bu alanda görev yapan patent uzmanı sayısının 181'e ulaşmasıyla Türkiye, uzman sayısında da 10. sırada yer aldı.
Marka ve Tasarımda Avrupa'nın Zirvesi
Patent alanındaki başarıların yanı sıra, marka ve tasarım başvurularında da Türkiye önemli dereceler elde etti.
Yerli Marka Başvuruları: Türkiye, 2024'te 366 bin 543 yerli marka başvurusuyla dünyada 6'ncı, Avrupa'da ise 2'nci sırada konumlandı. Yerli marka tescilinde ise 284 bin 781 tescille Avrupa'da birinci, dünyada 4'üncü sıraya yerleşti.
Yerli Tasarım Başvuruları: Türkiye, geçen yıl 41 bin 875 yerli tasarım başvurusuyla dünya sıralamasında 3'üncü oldu. Tasarım başvurularında en yoğun sektörler sırasıyla mobilya ve ev eşyaları, reklamcılık, tekstil ve aksesuar oldu. Türkiye, yerli tasarım yoğunluğunda gayrisafi yurt içi hasılaya oranla dünya 4'üncüsü, nüfusa göre ise 5'incisi olarak öne çıktı.