Elazığ'da Don Felaketi Üzümü Vurdu: Rekoltede Yüzde 80'e Varan Düşüş Üreticiyi Zorluyor

Don Felaketinin Üzüm Bağlarına Etkisi

Elazığ, yaklaşık 120 bin dönümlük üzüm bağıyla Türkiye'nin üzüm üretimindeki en önemli şehirlerinden biri olarak biliniyor. Özellikle Hoşköy bölgesi, yıllardır kaliteli sofralık üzümüyle ülke genelinde kendine özel bir yer edinmiş durumda. Ancak bu yıl ilkbahar döneminde yaşanan şiddetli don, bağların büyük bölümünü olumsuz etkiledi. Soğuk havanın aniden düşmesi nedeniyle sürgünler zarar gördü ve birçok bağ üretime tam anlamıyla başlayamadan sezonu kaybetti. Üreticiler, sezon boyunca yoğun bir emekle yetiştirdikleri bağların böylesine büyük bir kayıpla karşı karşıya kalmasının kendilerini ekonomik açıdan zorladığını belirtiyor.

Üretimde Yüzde 80'e Varan Kayıp Yaşandı

Normal şartlarda 100 dönümlük bir alandan ortalama 200 ton üzüm elde eden üreticiler, bu yıl aynı alandan yalnızca 40 ton civarında ürün toplayabildi. Rekoltedeki bu dramatik düşüş, yüzde 80'e varan kayıp anlamına geliyor. Üzümler kasalara yerleştirilip kamyonlarla iç piyasaya ve ihracata gönderilmeye devam edilse de düşük tonaj, talebi karşılamada sıkıntı yaratmaya başladı. Üreticiler, özellikle ihracat planlamalarında zorluk yaşarken iç piyasadaki fiyatların da üretim maliyetlerini karşılamada yetersiz kaldığını ifade ediyor. Donun etkisiyle sadece Elazığ değil, çevre bölgelerdeki bazı çeşitlerin de zarar görmesi, piyasada genel bir arz daralmasını beraberinde getirdi.

Üreticilerin Zorlu Hasat Mesaisi

Hoşköy'de üzüm yetiştiriciliği yapan çiftçiler, bu yıl hasat dönemini daha dikkatli yürütmeye başladı. Bir yandan kalan ürünleri toplayan üreticiler, diğer yandan bağları olası sıcaklık düşüşlerine karşı çadırlarla örtüyor. Bu yöntem, hem ürünün soğuktan korunmasını hem de hasadın birkaç hafta daha devam edebilmesini sağlıyor. Üreticiler, her ne kadar bu yıl tonaj düşük olsa da üzümün kalitesinin yüksek olduğunu ve bu durumun alıcılar tarafından olumlu karşılandığını belirtiyor. Özellikle tat, aromatik yapı ve dayanıklılık açısından beklentilerin üzerinde bir kalite ortaya çıktığı dile getiriliyor.

Fiyatlar Yükselse de Maliyetleri Karşılamıyor

Geçen yıl ortalama 45 lira bandında olan üzüm fiyatı, bu yıl 50-55 lira seviyelerine kadar çıktı. Ancak üreticilere göre bu artış, düşük tonajla birleştiğinde maliyetleri telafi etmeye yetmiyor. Gübre, işçilik, sulama ve enerji giderlerindeki yükseliş sebebiyle bağcılık maliyetleri son yılların en yüksek seviyesine ulaşmış durumda. Üreticiler, bu yılki fiyatların yüksek kaliteye rağmen istedikleri düzeye gelmediğini, özellikle ihracat pazarının daralmasının piyasayı olumsuz etkilediğini ifade ediyor. Bazı üreticiler, önceki yıllarda Romanya ve Rusya'ya gönderilen ürünlerin bu sezon istenen miktarlara ulaşamamasının pazar çeşitliliğini de sınırladığını belirtiyor.

Hasadın Ne Kadar Süreceği Hava Şartlarına Bağlı

Üreticilerin tahminine göre Elazığ'da üzüm hasadı, hava sıcaklıklarının seyrine bağlı olarak yaklaşık 10-15 gün daha sürebilir. Bağlar çadırlarla kapatıldığı için mevcut ürünler bir süre daha korunabiliyor. Ancak ani sıcaklık düşüşlerinin tekrar yaşanması hlinde kalan ürünlerde de kayıplar yaşanabileceği ifade ediliyor. Bölgedeki üreticiler, her sezon olduğu gibi bu yıl da olumsuzluklara rağmen bağcılığı sürdürmeye kararlı. Don olayının ardından Tarım ve Orman Bakanlığı'nın olası destek adımları ise merakla bekleniyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım