'Depremden Önceki Hayati Saniyeler: Erken Uyarı Sistemi Gerçekte Ne Yapıyor?'

Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı Kıdemli Danışmanı Dr. Hitoshi Baba, uzun süredir kullanılan erken uyarı sisteminin depremi önceden tahmin etmediğini ancak güçlü sarsıntılar başlamadan önce insanlara değerli birkaç saniye kazandırdığını söyledi. Bu sayede deprem kaynaklı hasar ve can kaybı azaltılabiliyor.

Yıldız Teknik Üniversitesi'nden Prof. Dr. Ahmet Serbes, telefonlara gelen bildirimlerin deprem gerçekleşmeden önceki bir tahmin değil, P ve S dalgaları arasındaki hız farkından yararlanan bir uyarı olduğunu vurguladı.

P dalgaları hızlı yayılır, yıkıcı değildir ve insanlar tarafından hissedilmez.

S dalgaları daha yavaş ilerler ancak yıkıcı etkisi yüksektir.

Akıllı telefonlardaki ivmeölçer sensörler P dalgasını algıladığında sinyal sunucuya iletilir. Birden fazla cihazdan gelen verilerle merkez üssü ve büyüklük belirlenir. S dalgası ulaşmadan önce kullanıcılara bildirim gönderilir.

Bildirim Türleri

Farkında Ol: Küçük depremler için

Önlem Al: Büyük depremler için

Telefon sessizde olsa bile büyük deprem uyarısı sesli ve görsel olarak iletilir. Merkez üssüne uzaklık arttıkça bildirim süresi de artar. Örneğin, Bursa'daki kullanıcılar 7 saniye önce, İstanbul'dakiler 15-20 saniye önce uyarı alabildi.

Dünyada ve Türkiye'de Kullanımı

Sistem; Yunanistan, Yeni Zelanda, Filipinler, Türkiye ve birçok ülke dahil olmak üzere 20'den fazla ülkede aktif olarak kullanılıyor. Prof. Serbes, sistemin mantığını yıldırımın önce ışığının, sonra sesinin gelmesine benzetti.