Bulgargaz–BOTAŞ Anlaşması Bulgaristan'da Krize Yol Açtı
Bulgaristan'ın kamuya ait doğal gaz şirketi Bulgargaz ile Türkiye'nin Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. (BOTAŞ) arasında 2023 yılında imzalanan 13 yıllık doğal gaz tedarik anlaşması komşu ülkede ciddi bir tartışmanın odağına yerleşti. Sözleşmeye göre Bulgargaz, her yıl Türkiye'den 1,5 milyar metreküp doğal gaz satın almayı taahhüt etmişti.
BOTAŞ Gaz Akışını Durdurdu
İddialara göre, Bulgargaz'ın Türkiye'den temin ettiği gazın ödemelerini yapmaması üzerine BOTAŞ, Bulgaristan'a gaz akışını tamamen durdurdu. Bulgar basınında yer alan bilgilere göre, şirketin Türkiye'ye olan borcunun 4 milyar TL'nin üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Bu gelişme, Bulgaristan'ın kış aylarında enerji arzında yaşayabileceği olası sıkıntılar nedeniyle kamuoyunda endişe yarattı. Ayrıca, sözleşmeden tek taraflı çekilmenin dahi Bulgar tarafına ciddi mali yükümlülükler getireceği belirtiliyor.
Enerji Bakanı'ndan Sert Eleştiri
Bulgaristan Enerji Bakanı Jeco Stankov, yaşanan kriz sonrası sert açıklamalarda bulundu. Düzenlediği basın toplantısında anlaşmayı 'ülke için büyük bir hata' olarak nitelendiren Stankov, 'Bulgargaz, adeta önümüzdeki 200 yıl boyunca elde edeceği karı Türk tarafına devretmiş durumda. Bu sözleşme devlet şirketimizi dezavantajlı hale getirdi.' ifadelerini kullandı. Bakan'ın bu açıklamaları, hükümet içinde ve kamuoyunda mevcut yönetimin enerji politikalarına yönelik eleştirilerin daha da artmasına neden oldu.
Ekonomik Yük Bulgaristan'ı Zorluyor
Bulgaristan'ın yaşadığı ekonomik darboğaz, enerji anlaşmasının etkilerini daha da ağırlaştırıyor. Ülkede artan enerji fiyatları ve küresel piyasalardaki dalgalanmalar, Bulgargaz'ın ödeme kapasitesini olumsuz etkiledi. Uzmanlar, anlaşmanın Bulgaristan ekonomisi için büyük bir risk oluşturduğunu, çünkü ödeme yapılmasa bile anlaşmada belirtilen alım miktarının bedelinin ödenmesi zorunluluğu bulunduğunu vurguluyor. Bu durum, devlet bütçesi üzerinde ek bir baskı yaratıyor.
Türkiye ile Yeni Müzakere Hazırlığı
Enerji Bakanı Stankov, mevcut koşulların sürdürülemez olduğunu belirterek Türkiye ile yeni bir müzakere süreci başlatılacağını açıkladı. Bulgar hükümetinin amacı, anlaşmadaki şartları yeniden gözden geçirmek ve ülke lehine daha esnek bir yapı sağlamak. Ancak anlaşmada fesih maddesinin bulunmaması, süreci oldukça zorlu hale getiriyor. Diplomatik kaynaklar, önümüzdeki günlerde Ankara–Sofya hattında yoğun bir enerji diplomasisi trafiği yaşanacağını belirtiyor.
Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım