Bilim Dünyasından Umut Veren Bulgular: Müzik Dinlemek Demans Riskini Azaltıyor

Müzik ve Beyin Sağlığı Arasındaki Güçlü Bağ

Monash Üniversitesi araştırmacıları, 10 bini aşkın katılımcının dahil olduğu geniş kapsamlı çalışmada, müziğin bilişsel fonksiyonlar üzerindeki koruyucu rolünü değerlendirdi.
ASPREE (Aspirin in Reducing Events in the Elderly) ve onun devamı niteliğindeki ASPREE Longitudinal Study of Older Persons (ALSOP) projelerinden elde edilen veriler kullanılarak gerçekleştirilen araştırma, müzik dinleyenlerin demansa yakalanma riskinin yüzde 39 daha az olduğunu gösterdi.

Aynı şekilde, bir enstrüman çalan yaşlı bireylerde de demans riskinin yüzde 35 oranında azaldığı belirlendi. Bu bulgular, müziğin yalnızca duygusal bir rahatlama aracı değil, aynı zamanda beyin sağlığını güçlendiren bilişsel bir egzersiz olabileceğini kanıtladı.

Profesör Joanne Ryan liderliğindeki ekip, müzikle etkileşimin beyin bağlantılarını güçlendirdiğini, hafıza merkezlerinde kan akışını artırdığını ve nöronlar arası iletişimi desteklediğini belirtti.

Düzenli Müzik Dinleyenlerde Demans Riski Azalıyor

Araştırma sonucunda, yalnızca müzik dinleme alışkanlığına sahip bireylerde bile bilişsel gerilemenin belirgin şekilde azaldığı saptandı. Müzik dinlemeyi düzenli hale getiren kişilerde demans riski yüzde 39, bilişsel bozulma oranı ise yüzde 17 daha düşük bulundu.

Bu etkinin en güçlü olduğu grubun ise hem müzik dinleyen hem de enstrüman çalan bireyler olduğu tespit edildi. Bu kişilerde demans riski yüzde 33, bilişsel bozulma riski ise yüzde 22 oranında azalma gösterdi.

Uzmanlara göre, bu durum beynin müzik aracılığıyla sürekli uyarılmasıyla açıklanıyor. Ritim, melodi ve armoni gibi müzikal bileşenler beynin farklı bölgelerini aynı anda aktive ediyor. Bu da hem hafıza hem dikkat hem de duygusal denge üzerinde olumlu bir etki oluşturuyor.

Monash Üniversitesi'nin yüksek lisans öğrencisi ve araştırmanın yürütücülerinden Emma Jaffa, bulguların umut verici olduğunu belirterek, 'Müzik etkinlikleri, yaşlı bireyler için ilaçsız, düşük maliyetli ve erişilebilir bir koruma yöntemi olabilir. Ancak neden-sonuç ilişkisini doğrulamak için daha kapsamlı uzun dönem araştırmalar yapılması gerekiyor,' dedi.

Müzik Beyni Genç Tutabilir

Araştırmacılar, müziğin yaşlanmaya bağlı bilişsel gerilemeyi yavaşlatan bir tür 'beyin egzersizi' görevi gördüğünü ifade ediyor. Özellikle klasik müzik, caz, halk ezgileri veya bireyin duygusal bağ kurduğu melodilerin beyinde dopamin ve serotonin gibi nörokimyasalların salgılanmasını artırdığı biliniyor.

Bu nörokimyasallar hem motivasyonu hem de öğrenme kapasitesini destekleyerek nöronların yenilenme hızını artırıyor. Uzmanlar, müzikle düzenli temasın hafıza merkezleriyle ilişkili hipokampus bölgesini aktif tuttuğunu, bu nedenle yaşlanma sürecinde zihinsel dayanıklılığı artırdığını söylüyor.

Profesör Ryan, 'Beyin yaşlanması sadece genetikle değil, çevresel etkenlerle de şekillenir. Müzik, beynin yeni bağlantılar kurmasını teşvik eden nadir aktivitelerden biridir,' ifadelerini kullandı.

Demansa Karşı Ulaşılabilir Bir Savunma Aracı

Günümüzde demans, dünya genelinde yaşlı nüfusun en önemli sağlık sorunlarından biri olarak görülüyor. Henüz kesin bir tedavisi bulunmayan bu hastalıkta erken önlem ve yaşam tarzı değişiklikleri büyük önem taşıyor.

Araştırmanın sonuçları, müziğin tıpkı fiziksel egzersiz veya dengeli beslenme gibi beyin için koruyucu bir yaşam alışkanlığı olabileceğini gösteriyor. Uzmanlara göre müzik, beyni karmaşık bir şekilde aktive ederek bilişsel rezervi güçlendiriyor ve yaşlanmanın etkilerini geciktiriyor.

Araştırmacılar ayrıca, bireylerin yaşlarına veya geçmiş deneyimlerine bakmaksızın müzikle etkileşime geçebileceğini vurguluyor. 'Bir enstrüman çalmak ya da sadece sevdiğiniz şarkıları dinlemek bile beyninizi genç tutabilir,' diyen bilim insanları, bu tür aktivitelerin sosyal bağları da güçlendirerek ruhsal sağlığa katkı sağladığını belirtiyor.

Yaşlanmaya Karşı Müziğin Gücü

Monash Üniversitesi'nin bu çalışması, yaşlanmayla birlikte bilişsel gerileme riskinin azaltılmasında müziğin güçlü bir tamamlayıcı araç olduğunu yeniden gündeme taşıdı.
Araştırma, müziğin sadece bir eğlence unsuru değil, aynı zamanda beyni aktif tutan, ruh halini düzenleyen ve sosyal etkileşimi artıran bir yaşam aracı olduğunu gösteriyor.

Uzmanlara göre, gelecekte müzik terapisi demansın önlenmesi veya ilerlemesinin yavaşlatılmasında önemli bir strateji haline gelebilir. Müzik, artık sadece kulaklar için değil, aynı zamanda beynin sağlığı için de bir umut ışığı olarak görülüyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım