Bilim dünyası tarihi bir ana hazırlanıyor! Kara delik patlaması gözlemlenebilir
Massachusetts Amherst Üniversitesi'nden (UMass Amherst) fizikçilerin yürüttüğü yeni araştırma, evrenin en gizemli yapılarından biri olan kara deliklerle ilgili ezber bozan bir öngörü sundu. Bilim insanlarına göre, önümüzdeki on yıl içinde bir kara deliğin patlamasına tanıklık etme ihtimali yüzde 90'a ulaştı.
100 Bin Yılda Bir Sanılıyordu, 10 Yılda Bir Olabilir
Uzun yıllar boyunca kara deliklerin gözlemlenebilir şekilde patlaması son derece nadir bir olay olarak kabul ediliyordu. Bilimsel literatürde bu tür bir patlamanın yaklaşık 100 bin yılda bir gerçekleştiği varsayılıyordu. Ancak UMass Amherst ekibinin yeni modellemesi, bu olayların sanılandan çok daha sık yaşandığını ve ortalama her 10 yılda bir tespit edilebileceğini ortaya koydu2.
Hawking Radyasyonu İlk Kez Doğrulanabilir
1974 yılında ünlü fizikçi Stephen Hawking tarafından ortaya atılan teoriye göre kara delikler yalnızca maddeyi yutmakla kalmıyor, aynı zamanda kuantum etkiler nedeniyle 'Hawking radyasyonu' adı verilen parçacıklar yayıyor. Bu süreç, kara deliklerin kütlesini zamanla azaltarak nihayetinde tamamen buharlaşmalarına yol açıyor. Son evrede ise süpernova benzeri bir patlama ile yok olmaları bekleniyor.
İlkel Kara Delikler ve 'Karanlık Elektron' Hipotezi
Araştırmada odak noktası olan ilkel kara delikler (PBH), klasik kara deliklerden farklı olarak çok daha küçük ve kısa ömürlü yapılar olarak tanımlanıyor. Asteroit büyüklüğündeki bu yapılar, evrenin ilk anlarında oluşmuş olabilir. UMass Amherst ekibi, 'karanlık elektron' adını verdikleri varsayımsal bir parçacık üzerinden PBH'ların geçici olarak stabilize olabileceğini ve bu nedenle günümüze kadar varlıklarını sürdürebildiklerini öne sürüyor.
Evrenin Parçacık Haritası Çıkabilir
Bilim insanları, kara deliğin son patlamasının gözlemlenmesi durumunda evrende var olan tüm temel parçacıkların — bilinen elektron ve nötronlardan, henüz keşfedilmemiş karanlık madde adaylarına kadar — açığa çıkabileceğini belirtiyor. Bu gözlem, fizik biliminde devrim niteliğinde bir veri seti sunabilir. UMass Amherst'ten astrofizikçi Joaquim Iguaz Juan, böyle bir patlamanın evrenin tarihini yeniden yazdırabilecek güçte olduğunu ifade etti.
Gözlemevleri Hazır, Bilim Dünyası Beklemede
Araştırmacılar, mevcut gama ışını gözlemevlerinin bu tür patlamaları yakalayabilecek teknik kapasiteye sahip olduğunu vurguluyor. Eğer gözlem gerçekleşirse, yalnızca PBH'ların varlığı doğrulanmakla kalmayacak, aynı zamanda Hawking radyasyonunun da ilk doğrudan kanıtı elde edilmiş olacak.
Çalışmanın sonuçları, bilim dünyasının prestijli yayınlarından Physical Review Letters dergisinde yayımlandı.