Bennu'da Yaşamın Kimyasal İzleri: Riboz ve Glikoz İlk Kez Bir Asteroitte Kesin Olarak Bulundu

NASA'nın OSIRIS-REx uzay görevi kapsamında Bennu asteroidinden getirilen örneklerde yapılan son analizler, Dünya'daki yaşamın kökenine dair tartışmaları yeniden alevlendirdi. Araştırma ekibi, ilk kez bir asteroit örneğinde riboz ve glikoz gibi yaşamla doğrudan ilişkili şeker bileşiklerini kesin olarak tespit etti. Bu bulgu, 'yaşamın yapı taşları Dünya'ya uzaydan mı geldi?' sorusunu yeniden gündeme taşıdı.

Bennu Örneklerinde İlk Kez Riboz ve Glikoz Tespit Edildi

OSIRIS-REx'in Eylül 2023'te Dünya'ya ulaştırdığı Bennu örnekleri, bilim dünyasında büyük merakla inceleniyor. Yapılan kimyasal analizler, RNA'nın temel bileşeni olan beş karbonlu şeker ribozun örneklerde bulunduğunu ortaya koydu.

Daha önce bazı meteorlarda riboza rastlansa da, kontrollü şekilde toplanmış ve kirlenmemiş bir asteroit numunesinde ilk kez kesin tespit yapıldı. Bunun yanı sıra, hücrelerin enerji üretiminde kullandığı glikoz da örneklerde saptandı.

Japonya'daki Tohoku Üniversitesi'nden çalışmanın baş araştırmacısı Yoshihiro Furukawa, 'Daha önce Bennu örneklerinde DNA ve RNA'nın yapı taşlarını oluşturan nükleobazlara ve fosfatlara rastlanmıştı. Ribozun eklenmesiyle RNA'nın tüm bileşenlerinin aynı asteroitte var olduğunu söyleyebiliriz' dedi.

Yaşamın Temeli Uzaydan Gelmiş Olabilir mi?

Bu keşif, son yılların en güçlü bilimsel teorilerinden biri olan 'panspermia' görüşünü destekler nitelikte. Bu görüşe göre yaşamın kimyasal başlangıcı Dünya'da değil, uzayda şekillenmiş olabilir.

Asteroitler ve kuyruklu yıldızlar, erken Dünya döneminde gezegenimize çok sayıda organik bileşik taşımış olabilir. Riboz, RNA'nın kendini kopyalayabilme özelliği nedeniyle yaşamın ilk adımlarında kritik rol oynuyor.

Uzmanlar, RNA'nın hem genetik bilgi taşıyabilen hem de basit kimyasal reaksiyonları katalizleyebilen bir molekül olduğunu, bu nedenle DNA'dan önce gelmiş olabileceğini vurguluyor.

'RNA Dünyası' Hipotezine Güçlü Bir Bilimsel Kanıt

Bilim dünyasında uzun süredir tartışılan 'RNA Dünyası' teorisi, ilk yaşam formlarının yalnızca RNA'ya dayanan basit sistemler olduğunu savunuyor.

Çalışmanın lideri Furukawa, 'Bugünkü yaşam, DNA, RNA ve proteinlerden oluşan karmaşık bir üçlü sisteme dayanıyor. Ancak milyarlarca yıl önce Dünya'da yaşam çok daha basit yapılara sahipti. RNA'nın hem bilgi hem de işlevi taşıyabilmesi nedeniyle ilk moleküler düzenin merkezinde yer aldığı düşünülüyor' ifadelerini kullandı.

Bennu'dan gelen örneklerde RNA'nın tüm temel bileşenlerine rastlanması, bu teoriyi destekleyen en güçlü verilerden biri olarak değerlendiriliyor.

Kozmik Kimyanın Dünya'daki Yaşamla Bağlantısı Güçleniyor

Araştırmacılar, Bennu'daki organik madde çeşitliliğinin Güneş Sistemi'nin erken dönem kimyasına ışık tuttuğunu belirtiyor. Elde edilen veriler, yaşamın ortaya çıkışı için gerekli malzemelerin yalnızca Dünya'da değil, uzayda da doğal yollarla oluşabildiğini gösteriyor.

Bu durum, yaşamın temellerinin milyarlarca yıl önce asteroitler aracılığıyla Dünya'ya taşınmış olabileceği fikrini daha da güçlendiriyor.

Bilim insanları, Bennu örneklerinin ilerleyen aylarda daha detaylı kimyasal analizlere tabi tutulacağını ve yaşamın kökenine ilişkin yeni ipuçlarının ortaya çıkabileceğini söylüyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım