3600 Gün ile Emeklilik İmkanı Açıldı: 2008 - 2011 Sigortalılar Yaşadı
Türkiye'de 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olan çalışanlar için tanınan 3600 gün primle kısmi emeklilik hakkı, 2026 yılı yaklaşırken yeniden gündemin üst sıralarına taşındı.
3600 günle erken emeklilik hakkına yoğun ilgi artıyor
Türkiye'de 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olan çalışanlar için tanınan 3600 gün primle kısmi emeklilik hakkı, 2026 yılı yaklaşırken yeniden gündemin üst sıralarına taşındı. Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine göre, prim gününü tamamlayan ve sigortalılık süresi ile yaş koşullarını yerine getiren vatandaşlar, normal emeklilik yaşını beklemeden emekli olabiliyor. Çalışma hayatından daha erken ayrılmak isteyen binlerce kişi için bu düzenleme, emekliliğe giden alternatif bir yol olarak önemini koruyor. Ekonomik koşullar ve çalışma temposu göz önünde bulundurulduğunda, özellikle ileri yaşlarda tam emeklilik için beklemek istemeyenler, 3600 gün düzenlemesini daha fazla araştırmaya başlamış durumda.
Kısmi emeklilik için gereken temel şartların kapsamı
3600 günle emekli olabilmek için iki ana koşulun aynı anda sağlanması gerekiyor. Bunlardan ilki, en az 3600 gün yani yaklaşık 10 yıllık prim ödemesinin tamamlanmış olması. İkinci şart ise kanunda belirtilen sigortalılık süresi ve yaş kriterlerinin yerine getirilmesi. Kadın çalışanlarda 20 yıl, erkeklerde ise 25 yıl sigortalılık süresi aranıyor. Bunun yanında kişinin sigorta başlangıç tarihi, yaş şartının belirlenmesinde en belirleyici unsur hline geliyor. Prim gününün hangi tarihte tamamlandığına bağlı olarak uygulanacak yaş şartı farklılık gösteriyor ve bu nedenle kısmi emeklilik hesaplamaları kişiden kişiye değişiyor.
Kademeli yaş uygulamasında kritik tarihler belirleyici oluyor
3600 prim gününü dolduranların karşılaşacağı yaş şartı, primin tamamlandığı tarihe göre kademeli olarak artıyor. 24 Mayıs 2002 ile 23 Mayıs 2005 tarihleri arasında primini tamamlayan kadınlar 45, erkekler 55 yaşında emekli olabiliyor. 24 Mayıs 2005 – 23 Mayıs 2008 döneminde bu şart bir yıl artıyor ve kadınlarda 46, erkeklerde 56 olarak uygulanıyor. 2008–2011 arası dönemde yaş sınırları 47 ve 57 iken, 24 Mayıs 2011 sonrasında primini dolduranlar için kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş şartı aranıyor. Bu kademeli yapı, özellikle sigorta başlangıcı eski olan çalışanlara daha erken emeklilik fırsatı sunuyor.
3600 gün hakkının kıdem tazminatına etkisi dikkat çekiyor
Kısmi emeklilik için 3600 günü tamamlayan çalışanlar, yaş şartını bekleseler bile kıdem tazminatı talep edebiliyor. Bu durum çalışanlara önemli bir mali avantaj sağlıyor. SGK'dan 'Emeklilik nedeniyle işten ayrılabilir' yazısı alındığında, kişi kendi isteğiyle işten ayrılsa dahi işveren kıdem tazminatını ödemek zorunda kalıyor. Bu nedenle, prim gününü dolduran pek çok çalışan, emeklilik hakkını beklerken aynı zamanda birikmiş tazminatını güvence altına almış oluyor. Kıdem hakkı, özellikle uzun yıllar aynı iş yerinde çalışanlar için ciddi bir ekonomik kazanç anlamına geliyor.
Kısmi emeklilik maaşlarında prim gün sayısı etkisi
3600 günle emekli olanların aylık maaşları, daha uzun prim ödeyen çalışanlara göre düşük seviyelerde hesaplanıyor. 5000 veya 7200 gün prim ödeyen kişilerin emekli aylıkları daha yüksek olurken, kısmi emeklilikte daha sınırlı bir prim birikimi bulunduğu için maaşlar görece düşük kalıyor. Bu nedenle birçok çalışan, maaş beklentisini yükseltmek için prim ödemeye devam etmeyi tercih edebiliyor. Özellikle genç yaşta primini tamamlayanlar, ilerleyen dönemlerde daha yüksek emekli maaşı hedefiyle çalışma süresini uzatmayı değerlendirebiliyor.
Düzenleme yalnızca 1999 öncesi girişlileri kapsıyor
3600 günle emeklilik yalnızca 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanları kapsıyor. Bu tarihten sonra işe başlayanlar için kısmi emeklilik şartları daha ağır. 4500 prim günü ve daha yüksek bir yaş şartı aranıyor. Bu nedenle vatandaşların kendi sigorta başlangıç tarihlerini ve prim dökümlerini dikkatle incelemesi gerekiyor. e-Devlet üzerinden 'SGK Tescil ve Hizmet Dökümü' bölümüne girilerek tüm prim gün bilgileri anında görüntülenebiliyor. Bu sistem, emeklilik hesaplamalarının daha doğru ve hızlı yapılmasına imkn tanıyor.
Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım