1999-2008 Arası Sigortalılara Müjde: 45 Yaşında Emeklilik İmkanı

Türkiye'de milyonlarca sigortalı vatandaşı yakından ilgilendiren yeni bir emeklilik düzenlemesi gündemde. 8 Eylül 1999 tarihini bir günle kaçıran ve Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasasından faydalanamayan milyonlar için beklenen adım atıldı. TBMM'ye sunulan yeni yasa teklifi, 1999 ile 2008 yılları arasında ilk sigorta girişi bulunan çalışanlara 45 yaşında ve 9000 prim günüyle erken emeklilik imknı tanıyacak. Bu gelişme, uzun yıllardır 'kademeli emeklilik' talebiyle sesini duyurmaya çalışan vatandaşlar için tarihi bir fırsat olarak değerlendiriliyor.

EYT'den Sonra Yeni Düzenleme: Kademeli Emeklilik Teklifi Meclis'te

2023 yılında yürürlüğe giren EYT yasasıyla 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar yaş şartı aranmaksızın emekli olma hakkına kavuşmuştu. Ancak bu tarihten hemen sonra işe giren milyonlarca vatandaş, bir gün farkla 15 ila 17 yıl daha fazla çalışmak zorunda kalmıştı. Kamuoyunda 'EYT-2 mağdurları' olarak anılan bu kesim, uzun süredir adaletli bir düzenleme talep ediyordu.

Bu talepler, Kayseri Milletvekili Mahmut Arıkan tarafından hazırlanan 'Kısmi EYT Yasası' teklifiyle resmen TBMM gündemine taşındı. Teklife göre, 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigorta girişi olanlar, belirli şartları sağlamaları halinde erken emeklilikten faydalanabilecek.

45 Yaşında Emeklilik Dönemi Başlıyor mu?

Sunulan teklif, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun geçici 9. maddesini değiştirerek yeni bir hak tanıyor. Teklifin yasalaşması halinde bu dönemde sigortalı olan vatandaşlar, 45 yaşını doldurmuş ve 9000 prim gününü tamamlamış olmaları durumunda yaşlılık aylığı almaya hak kazanabilecek.

Bu düzenleme, mevcut sistemde 60 yaşını beklemek zorunda olan SSK'lı erkek ve 58 yaşını bekleyen kadın çalışanlar için büyük bir kolaylık anlamına geliyor. Yaklaşık 25 yıl çalışma süresini tamamlayanlar için 15 yıl erken emeklilik kapısı aralanıyor. Bu yönüyle teklif, Türkiye'de sosyal güvenlik sisteminin en önemli dönüşümlerinden biri olabilir.

Kısmi Emeklilik Şartları da Değişiyor

Teklifin bir diğer önemli unsuru ise kısmi yaşlılık aylığı düzenlemesi. Buna göre 8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olanlar, 15 yıllık hizmet süresiyle de kısmi emekliliğe hak kazanabilecek.

Kadın çalışanlar için yaş sınırı 60, erkekler için ise 62 olarak öngörülüyor. Emekli Sandığı'na tabi çalışanlarda ise bu yaş sınırı 61 olarak belirlenmiş durumda. Bu sayede 15 yıl prim ödemiş ancak belirli nedenlerle çalışma hayatına ara vermek zorunda kalmış vatandaşlara da ikinci bir şans tanınacak.

Emekli Maaşlarında Yeni Dönem: Güncelleme Katsayısı Artıyor

Yasa teklifinde sadece erken emeklilik değil, maaş hesaplamalarını doğrudan etkileyecek önemli bir düzenleme de yer alıyor. Emekli aylıklarının belirlenmesinde kullanılan Güncelleme Katsayısı formülü yeniden düzenleniyor.

Yeni formülde, katsayının hesaplanmasında TÜFE oranının yanı sıra GSYİH artış hızı da ek bir unsur olarak dikkate alınacak. Böylece Türkiye ekonomisindeki büyüme hızı emekli maaşlarına doğrudan yansıyacak. Bu değişiklik, sadece yeni emeklileri değil, mevcut emeklilerin alım gücünü de artırmayı hedefliyor.

Uzmanlara göre, bu düzenleme maaşların reel değerini koruyacak ve özellikle düşük primle emekli olan vatandaşların gelirlerinde hissedilir bir artış yaratacak.

Neden 1999-2008 Arası Dönem Önemli?

Türkiye'de emeklilik sisteminin en kritik değişimleri 1999 ve 2008 yılları arasında gerçekleşti.
8 Eylül 1999'da yürürlüğe giren 4447 sayılı yasa ile emeklilik yaşı ilk kez kademeli olarak yükseltildi. 30 Nisan 2008'de ise 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu yürürlüğe girerek prim gün sayısını artırdı ve emeklilik yaşını kadınlarda 58, erkeklerde 60 olarak sabitledi.

Bu iki tarih arasında sigorta başlangıcı olan milyonlarca kişi, hem eski sistemin avantajlarını hem de yeni düzenlemenin zorluklarını yaşadı. Kademeli emeklilik teklifi, tam da bu geçiş döneminde adaleti yeniden sağlamak amacıyla hazırlandı.

Teklifin Yasalaşma Süreci ve Beklentiler

Kanun teklifinin TBMM'ye sunulması, düzenlemenin yasama sürecine resmen girdiği anlamına geliyor. Ancak yasanın yürürlüğe girmesi için önce Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülmesi, ardından Meclis Genel Kurulu'nda oylanması gerekiyor.

Hükümetin bu teklife temkinli yaklaştığı biliniyor; çünkü erken emeklilik düzenlemeleri, Sosyal Güvenlik Kurumu ve Hazine üzerinde ciddi mali yük oluşturabiliyor. Buna rağmen toplumun geniş kesiminden gelen yoğun talepler, sürecin hızlanabileceği yönünde umut yaratıyor.

Şu an gözler Meclis'te yapılacak görüşmelere çevrilmiş durumda. Eğer teklif onaylanırsa, Türkiye'de milyonlarca sigortalı vatandaş 45 yaşında emekli olma hayaline kavuşacak ve EYT sonrası dönemde yeni bir sosyal denge dönemi başlayacak.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım