1999 – 2008 Arası Sigortalılara Büyük Fırsat: 4500 Günle Emekli Olunabilecek
Türkiye'de milyonlarca çalışanın gözü, emeklilik için gereken prim ve yaş şartlarında. EYT yasasıyla 8 Eylül 1999 öncesi sigortalılar yaş engelinden kurtulurken, bu tarihi birkaç gün farkla kaçıranlar uzun süredir 'kısmi emeklilik' seçeneğini araştırıyor.
Türkiye'de milyonlarca çalışanın gözü, emeklilik için gereken prim ve yaş şartlarında. EYT yasasıyla 8 Eylül 1999 öncesi sigortalılar yaş engelinden kurtulurken, bu tarihi birkaç gün farkla kaçıranlar uzun süredir 'kısmi emeklilik' seçeneğini araştırıyor. SGK mevzuatına göre 9 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olanlar, 4500 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresiyle yaş haddinden emekli olabiliyor. 2025 yılı itibarıyla bu grup için şartlar tek tek yerine gelmeye başladı.
4500 Günle Emeklilik Nedir ve Kimleri Kapsıyor?
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) sistemi, çalışanlara iki ayrı emeklilik seçeneği sunar: Tam emeklilik ve kısmi (yaştan) emeklilik. Tam emeklilik için kadınlarda ve erkeklerde 7000 ila 7200 gün arası prim şartı aranırken, bu sürenin tamamlanamadığı durumlarda ikinci yol olan 4500 gün formülü devreye girer.
Bu hak, özellikle 8 Eylül 1999'dan sonra sigortalı olan ve EYT kapsamına giremeyen milyonlarca çalışan için büyük önem taşır. 4500 günle emeklilik, prim eksiği bulunan kişilere daha uzun bir yaş bekleme süresiyle emekli olma imknı tanır. Yani, daha az prim ödeyip, daha ileri bir yaşta emekli aylığı bağlatmak mümkündür.
Bu düzenleme, yalnızca SSK (4A) kapsamındaki çalışanlar için geçerlidir. Bağkur ve Emekli Sandığı kapsamındakiler, kendi sistemleri içindeki prim ve yaş koşullarına tabidir.
Kadınlar ve Erkekler İçin 4500 Gün Emeklilik Şartları
9 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olanların 4500 günden emekli olabilmeleri için üç temel kriteri yerine getirmeleri gerekir. Bunlar; prim gün sayısı, sigortalılık süresi ve yaş şartıdır.
Kadın çalışanlar için:
İlk işe giriş tarihi belirtilen döneme denk gelen kadın sigortalılar, en az 4500 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi koşulunu tamamladıktan sonra 58 yaşını doldurduklarında emekli olabiliyor.
Erkek çalışanlar için:
Aynı dönem içinde sigorta başlangıcı olan erkek çalışanlar da 4500 prim günü, 25 yıl sigortalılık süresi ve 60 yaş şartını yerine getirdiklerinde emeklilik hakkını kazanabiliyor.
Bu sistemde 'sigortalılık süresi' yalnızca fiilen çalışılan günleri değil, sigorta başlangıç tarihinden itibaren geçen yılları da kapsıyor. Örneğin, 2000 yılında işe başlayan bir kişi, 2025 itibarıyla 25 yıllık sigortalılık süresini doldurmuş kabul ediliyor.
25 Yıllık Süre Doldu: 1999 ve 2000 Girişliler Emeklilik Sırasında
2025 yılı, 1999 sonu ve 2000 başında işe giren çalışanlar için dönüm noktası niteliğinde. Çünkü bu yıl itibarıyla 25 yıllık sigortalılık süresi tamamlanıyor. Prim gün sayısını doldurmuş olanlar, artık yalnızca yaş şartının dolmasını bekliyor.
Örneğin, 2000 yılında sigorta girişi yapılan bir kadın çalışan, 58 yaşını doldurduğunda, erkek çalışan ise 60 yaşına geldiğinde 4500 gün üzerinden emekli olabilecek. Bu durumda, birçok çalışan fiilen çalışmadan yalnızca yaşını doldurarak emekli aylığına hak kazanabilecek. Bu sistem, özellikle iş gücüne ara vermek zorunda kalan veya prim ödemesini sürdüremeyen kişiler için büyük bir avantaj sağlıyor.
1 Mayıs 2008 Sonrası İçin Şartlar Daha Ağır
1 Mayıs 2008 ve sonrasında ilk kez sigorta girişi yapılan kişiler için kısmi emeklilik şartları daha yüksek tutulmuştur. Bu tarihten sonra yürürlüğe giren sosyal güvenlik reformu, prim gün sayısını 5400'e yükseltti.
Buna göre, 2008 sonrası sigortalılar için kısmi emeklilik hakkı elde etmek için en az 5400 prim günü (yaklaşık 15 yıl) ve kademeli olarak 63 ila 65 yaş şartı aranıyor. Bu durum, 1999-2008 arasındaki dönemde sigortalı olanların çok daha avantajlı bir konumda olduklarını gösteriyor.
Dolayısıyla, bu tarih aralığında işe girenlerin 4500 gün formülünü kullanarak daha erken emekli olma ihtimali, 2008 sonrası sigortalılara göre çok daha yüksek.
3600 Gün ile 4500 Gün Arasındaki Fark Nedir?
Sıkça karıştırılan iki kavramdan biri de 3600 ve 4500 günle emeklilik farkıdır. 3600 günle emeklilik, yalnızca 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanları kapsar ve EYT düzenlemesinin uzantısı niteliğindedir. Bu kişiler, 15 yıl sigortalılık süresi ve belirlenen yaş şartlarını tamamladıklarında emekliliğe hak kazanır.
Buna karşılık 4500 günle emeklilik, 9 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 arasında sigorta girişi yapılan çalışanlara yöneliktir. Bu kişiler, 25 yıllık sigortalılık süresi ve yaş koşuluyla emekli olabiliyor. Aradaki en büyük fark, prim günü değil; sigortalılık süresi ve başlangıç tarihidir.
Kısmi Emeklilik Binlerce Çalışana Yeni Umut Oldu
2025 yılı itibarıyla 4500 gün formülü, EYT kapsamına giremeyen yüz binlerce çalışanın en büyük umudu haline geldi. 1999-2008 arası sigortalılar, 25 yıllık süreyi doldurarak yaş beklemeye geçti. Bu düzenleme sayesinde, prim eksiği bulunanlar sistem dışında kalmadan emekliliğe adım atabiliyor.
SGK uzmanlarına göre, 4500 gün sistemi önümüzdeki yıllarda özellikle kadınlar ve esnaflar için en çok tercih edilen emeklilik yollarından biri olmaya devam edecek. Bu da Türkiye'de sosyal güvenlik dengesinin, kademeli şekilde her dönemin sigortalısına ayrı bir avantaj sunacak biçimde ilerlediğini gösteriyor.
Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım