1999 - 2008 Arası Girişi Olanlara Erken Emeklilik Müjdesi Geldi
Bu değişiklikle birlikte SSK ve Bağ-Kur arasında yıllardır tartışılan prim günü farkının ortadan kaldırılması planlanıyor.
Bağ-Kur Prim Gününün 7200'e Düşürülmesi İçin Meclis Hazırlık Yapıyor
Yeni yasama döneminde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gündemine alınması beklenen düzenleme, Bağ-Kur'luların emeklilik koşullarını köklü biçimde değiştirecek. Mevcut sistemde 9000 prim günü şartıyla emekli olan Bağ-Kur sigortalıları, yapılacak reformla birlikte 7200 gün üzerinden emeklilik hakkı elde edebilecek. Bu değişiklikle birlikte SSK ve Bağ-Kur arasında yıllardır tartışılan prim günü farkının ortadan kaldırılması planlanıyor. Düzenleme yürürlüğe girdiğinde, özellikle küçük esnaf ve çiftçi grubunda yer alan yaklaşık 1 milyon kişinin emeklilik süreci 5 yıl kısalmış olacak.
SSK–Bağ-Kur Eşitlemesinin Detayları Netleşiyor
Prim eşitlemesi kapsamında Bağ-Kur'lular için aranan 9000 günlük şartın 7200'e indirilmesi, reformun ana omurgasını oluşturuyor. SSK'da halihazırda uygulanan 7200 gün koşulu ile uyum sağlanması, prim yükünü önemli ölçüde azaltacak. Düzenlemenin yasalaşması durumunda, emeklilik için gerekli toplam prim miktarı eşitlenecek ve esnaf uzun yıllar süren prim ödeme zorunluluğundan kurtulacak. Mevcut değerlendirmelere göre düzenleme ilk etapta küçük esnaf ve basit usulde vergilendirilen iş yerlerini kapsayacak, diğer Bağ-Kur grupları ise ilerleyen süreçte reforma dahil edilebilecek.
EYT Kapsamında Bağ-Kur'lular İçin de Yeni İmknlar Doğabilir
Reformun kapsamı genişletilirse, Emeklilikte Yaşa Takılanlar arasında yer alan Bağ-Kur sigortalılarının da 7200 gün üzerinden emekli olma ihtimali gündeme gelebilir. 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi bulunan ve prim gününü tamamlamamış Bağ-Kur'lular, düzenleme 7200 günü kapsarsa yaş kriterini sağladıkları anda emekli olabilecek. Bu nedenle düzenlemenin kimleri kapsayacağı, Meclis sürecinde belirlenecek en kritik başlıklardan biri olarak öne çıkıyor. Vergi muafiyeti, iş yeri çalışan sayısı ve işletme büyüklüğü gibi kriterler kapsamı şekillendirecek önemli unsurlar arasında yer alıyor.
Kadın ve Erkek İçin Prim Koşullarının Tekleştirilmesi Planlanıyor
2008 yılı öncesinde Bağ-Kur'da kadınlar ve erkekler için prim gün şartı aynı tutulmuş, iki grup için de 25 yıl yani 9000 gün koşulu uygulanmıştı. Yaş şartı kadınlarda 58, erkeklerde 60 olarak belirlenmişti. Yeni düzenlemede sadece prim gününün azaltılması hedefleniyor, bunun dışındaki yaş kriterleri ise aynı şekilde korunuyor. 7200 günü tamamlayan Bağ-Kur'lular, sigorta başlangıcına göre belirlenen yaş koşulunu karşıladıklarında emeklilik hakkı kazanacak. 1 Mayıs 2008 sonrası sigortalı olanlar için gün sayısı hl 9000 olarak görünse de yapılacak düzenleme bu gruba da 7200 günlük avantaj sunacak.
7200 Gün Tamamlansa Bile Yaş Şartı Korunacak
Prim gün sayısının düşürülmesi emeklilik sürecini hızlandırsa da yaş koşulu geçerliliğini koruyacak. 2008 sonrası sigortalı olanlar için mevcut yaş kriteri kademeli olarak 65'e kadar yükseliyor. Prim indirimi ile birlikte daha erken tamamlanan gün sayısı kişiye avantaj sağlasa da, belirlenen yaşa ulaşmak yine zorunlu olacak. Bir diğer önemli konu ise karma hizmeti bulunanların hangi kurumdan emekli olacağı. Bugünkü sistemde son 7 yıl içinde 1261 gün hangi statüde dolduysa emeklilik o kurumdan gerçekleşiyor. Bağ-Kur ile SSK prim günlerinin eşitlenmesi bu karma hesabı da sadeleştirebilir.
3600 Gün Üzerinden Emeklilik Şartları da Gündemde
Prim gün sayısının 3600 olması durumunda kadın ve erkek sigortalıların emeklilik koşulları farklı tarihlere göre belirleniyor. 15 yıllık sigortalılık süresi ortak koşul olarak geçerliliğini korurken, kadınlarda yaş şartı 50 ile 58 arasında değişiyor. Erkeklerde ise emeklilik yaşı 55 ile 60 arasında seyrediyor. Bu tarihler sigortalının 3600 günü hangi dönemde tamamladığına göre farklılık gösteriyor. Özellikle 2002–2014 yılları arasındaki geçiş dönemlerinde yaş şartı her üç yıllık periyotta birer yıl artmış durumda.
Düzenlemenin Ekonomik ve Sosyal Yansımaları Tartışılıyor
Prim gün sayısının 7200'e düşürülmesi, özellikle küçük işletmelerde çalışan ve düşük gelirli esnaf için ciddi bir rahatlama anlamına geliyor. Emeklilik koşullarının kolaylaşması hem sosyal güvenlik sistemine katılımı artıracak hem de uzun yıllardır süren prim yükünü hafifletecek. Öte yandan düzenlemenin bütçe etkisi ve sistemin sürdürülebilirliği de kamu yönetimi tarafından değerlendiriliyor. Meclis gündemine taşınacak reformun ayrıntılarının, komisyon görüşmeleriyle birlikte netleşmesi bekleniyor.
Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım