Amerika'da Obezite Alarmı: Ortalama Kilo Rekor Seviyeye Ulaştı, Uzmanlar Uyarıyor

Ortalama Kilo Son 60 Yılda Hızla Arttı

CDC’nin Ulusal Sağlık ve Beslenme İnceleme Araştırması (NHANES) verilerine göre, Amerikalıların boy ortalaması son 60 yılda yaklaşık 2,5 santimetre artsa da, kilo ortalaması aynı dönemde 13,5 kilogram yükseldi. 1960’larda 77 kilogram civarında olan ortalama erkek kilosu bugün 90 kiloyu aştı. Kadınlarda da benzer bir artış gözlemleniyor.

Veriler, 20’li yaşlardan itibaren kilo artışının giderek hızlandığını ortaya koyuyor. CDC’nin yaş gruplarına göre yaptığı değerlendirmede, 30 ile 70 yaş arasındaki erkeklerin ortalama ağırlığı 90 kilogramın üzerinde. En yüksek ortalama kilo, 30–39 yaş aralığında 94,4 kilogram olarak ölçüldü. Kadınlarda ise 40 yaş sonrası kilo alımının daha belirgin hale geldiği belirtiliyor.

Obezitenin Nedenleri: Hareketsizlik ve Yeme Alışkanlıkları

Raporda kilo artışının nedenleri doğrudan açıklanmasa da, daha önce yapılan bilimsel araştırmalar bu artışın temel nedenlerini açık biçimde ortaya koyuyor. Hareketsiz yaşam tarzı, yüksek kalorili ve işlenmiş gıdalar, otomobile dayalı şehirleşme ve fast-food tüketiminin yaygınlaşması kilo artışının başlıca sebepleri olarak öne çıkıyor.

Uzmanlara göre, son 50 yılda Amerikan diyetinde yaşanan dönüşüm, obezitenin yükselişinde belirleyici rol oynadı. Porsiyon boyutlarının büyümesi, şekerli içeceklerin yaygınlaşması ve evde pişen yemeklerin yerini hazır gıdalara bırakması, kalori alımını ciddi oranda artırdı. Buna ek olarak, modern iş yaşamında uzun süre oturarak çalışmak ve yeterince fiziksel aktivitede bulunmamak da kilo artışını tetikliyor.

Sosyoekonomik eşitsizlikler de tabloyu ağırlaştırıyor. Düşük gelirli mahallelerde sağlıklı besinlere erişimin zor olması, park ve yeşil alan eksikliği, güvenlik endişeleri nedeniyle dışarıda spor yapma imkanlarının sınırlı olması obezite riskini artırıyor.

Vücut Kitle İndeksi Obezite Sınırına Dayandı

CDC’nin analizine göre, Amerikalı erkeklerin ortalama vücut kitle indeksi (VKİ) 29,1; kadınların ise 29,8. Bu oranlar, “fazla kilolu” kategorisinin en üst sınırında ve obezite eşiğine oldukça yakın.

VKİ’nin 30’un üzerine çıkması, tıbbi olarak obezite olarak tanımlanıyor. CDC yetkilileri, mevcut eğilim devam ederse 2030 yılına kadar yetişkin nüfusun yarısının obez sınıfına girebileceği uyarısında bulunuyor. Artan kilo ortalaması, kalp-damar hastalıkları, diyabet, hipertansiyon ve karaciğer yağlanması gibi kronik rahatsızlıkların da yükselmesine yol açıyor.

Her ne kadar Amerikalıların boy ortalaması son yıllarda az da olsa artış göstermiş olsa da, bu değişim artan kilo oranlarını dengelemeye yetmiyor. Uzmanlar, VKİ’nin mükemmel bir ölçüm olmadığını ancak büyük nüfus gruplarında genel sağlık eğilimlerini değerlendirmek için önemli bir araç olduğunu belirtiyor.

Küresel Obezite Dalgası Yayılıyor

Amerika’daki obezite krizi, aslında küresel bir eğilimin parçası. Dünya genelinde gelir düzeyinin yükselmesi, şehirleşme oranlarının artması ve beslenme alışkanlıklarının değişmesiyle birlikte benzer bir tablo birçok ülkede yaşanıyor.

Özellikle Meksika, Brezilya, Malezya ve Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde, işlenmiş gıdaların tüketimi hızla artarken fiziksel aktivite oranı düşüyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, 2022 yılında dünyada fazla kilolu bireylerin sayısı, zayıf bireylerin sayısını ilk kez geride bıraktı. 2025 itibarıyla ise zayıf çocuklardan daha fazla obez çocuk bulunuyor.

Bu durum, küresel ölçekte sağlık sistemleri üzerinde ciddi bir yük oluştururken, ülkeleri sağlıklı yaşam kampanyaları, şeker vergileri ve beslenme eğitimi programları gibi önlemler almaya yöneltiyor.

Uzmanlardan Sağlık Uyarısı

Amerikalı sağlık uzmanları, obezitenin artık bireysel değil toplumsal bir sorun haline geldiğine dikkat çekiyor. Obezite oranlarının artması, yalnızca fiziksel sağlık sorunlarını değil, psikolojik rahatsızlıkları ve yaşam kalitesini de olumsuz etkiliyor.

Uzmanlar, günlük 30 dakikalık yürüyüş, dengeli beslenme, taze meyve ve sebze tüketiminin artırılması ve şekerli içeceklerin sınırlandırılması gibi küçük yaşam değişikliklerinin bile büyük fark yaratabileceğini belirtiyor.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım