Aile Sağlığı Merkezlerinde 'Sigara Bırakma Polikliniği' Dönemi Başlıyor

Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan yeni yönetmelikle birlikte, tütün bağımlılığına karşı verilen mücadelede önemli bir adım atıldı. Artık yalnızca hastanelerde ya da Sağlıklı Hayat Merkezlerinde değil, Aile Sağlığı Merkezleri düzeyinde de “Sigara Bırakma Poliklinikleri” açılabilecek. Kamuoyuna duyurulan bu düzenleme, tütün bağımlılığıyla mücadelede erişilebilirliği artırmayı, birinci basamakta hizmet kalitesini güçlendirmeyi ve toplumsal sağlığı korumayı hedefliyor.

Yeni Düzenlemenin Temel Amaçları

Sağlık Bakanlığı’nın “Tütün Bağımlılığı Tedavi ve Eğitim Birimleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” değişikliği, “Tütünsüz Bir Türkiye” hedefine uyumlu biçimde kaleme alındı. Amaç, yalnızca tedavi hattını genişletmek değil; toplumun tamamına yayılmış, sürekliliği olan bir destek ağı kurmak. Bu kapsamda, tütün bağımlılığıyla mücadelede hizmetin kırılımlarının iyileştirilmesine odaklanılıyor. Sağlık çalışanlarının eğitimi, altyapı standartları, iş akış süreçleri, izleme-değerlendirme sistemleri gibi unsurlarda iyileştirme yapılacak. Böylece hizmet sunumunun kalite seviyesi yükseltilecek ve her birey, yerleşim yeri fark etmeksizin etkin desteğe ulaşabilecek.

Aile Sağlığı Merkezlerinde İmkanlar

Yeni düzenlemeye göre, Aile Sağlığı Merkezleri bünyesinde “Sigara Bırakma Polikliniği” açılmasının önü açıldı. Bu sayede halkın en temel sağlık başvuru rejeneri olan aile hekimliği düzeyinde de tütün bağımlılığı tedavisine erişim sağlanacak. Aile hekimleri, bu hizmeti sunabilmek için özel eğitim programlarına katılacak. Eğitimleri tamamlayan hekimler, doğrudan kendi sağlık birimlerinde danışmanlık, takip ve destek hizmeti verebilecek. Bu model, hastaneye gitme zorunluluğunu ortadan kaldırarak vatandaşın ayağına hizmet götürülmesini sağlayacak.

Ayrıca, bazı bölgelerde sigara bırakma hizmetlerine ulaşmanın güç olduğu alanlar için “mobil araçlar” ve “yerinde geçici birimler” devreye alınacak. Bu araçlar, özellikle kırsal ve ulaşım sorunu yaşayan mahallelerde rota belirleyerek bireylerin evine ya da yakın noktalarına kadar gelerek danışmanlık ve tedavi desteği verecek. Böylece Türkiye’nin her noktasında, mahalle muhtarlığından köy yerleşimlerine kadar yaygın bir hizmet ağı kurgulanabilecek.

Hizmet Süreçleri, Standartlar ve İzleme

Yönetmelikle birlikte sigara bırakma birimlerinin işleyişi yeniden tanımlanacak. Her birimin bünyesinde bulunması gereken bölümler, fiziki koşulları, iş akışları ve hizmet adımları açıkça düzenlenecek. Bu sayede, her merkezde benzer standartta destek verilmesi sağlanacak; her bir birim “ölçülebilir” kriterlere göre izlenebilecek. Sağlık Bakanlığı, bu birimlerin performanslarını takip edecek, kalite standartlarını zorunlu hale getirecek ve gerektiğinde iyileştirme süreçleri başlatacak.

Sağlık personelinin bilgi ve becerileri, tütün bağımlılığı alanındaki en güncel gelişmeleri kapsayacak şekilde sürekli olarak güncellenecek. Yeni yönetmelik, hizmet veren tüm sağlık çalışanlarının düzenli aralıklarla eğitim alması zorunluluğunu getiriyor. Bu sayede tıbbi yaklaşım, davranışsal terapi, takip yöntemleri gibi alanlarda güncel bilimsel veriler ışığında hizmet sunulacak. Ayrıca bu eğitimler, personeli hem psikolojik hem de teknik açıdan desteklemeyi amaçlıyor; bağımlılıkla mücadele eden bireylerle iletişim becerileri, motivasyon teknikleri ve bireyselleştirilmiş yaklaşımlar konusunda sağlık çalışanları donanımlı hale gelecek.

Beklenen Etkiler ve Yaygınlaşma

Yeni uygulamanın adım adım yaygınlaştırılması hedefleniyor. İlk etapta pilot bölgelerde uygulamaya geçilmesi, ardından tüm il ve ilçelerde yaygın kullanıma alınması planlanıyor. Bu sayede hizmet erişimi ciddi oranda artacak, bağımlılıkla mücadelede başarı oranları yükselecek. Yerel düzeyde sağlık idareleri ve personel koordinasyonu güçlendirilecek; halkın farkındalığı artırılarak, tütünle mücadele stratejileri toplum tabanına daha güçlü şekilde yerleştirilecek.

Sağlık Bakanlığı, kamuoyuna yapılan bilgilendirmede, bu uygulamanın sürdürülebilirliğinin önemine dikkat çekti. Yeni düzenlemeyle birlikte sürekli izleme ve değerlendirme sistemleri ile geri bildirim mekanizmaları işlevsel hale getirilecek. Böylece uygulamadaki eksiklikler hızlıca tespit edilip düzeltilebilecek.

Yeni düzenleme ile birlikte toplum sağlığı açısından kritik bir ihtiyacı karşılayacak adımlar atılmış oldu. Her vatandaşın yaşam kalitesini iyileştirmeye, tütün bağımlılığına karşı daha kapsayıcı ve etkili bir savunma hattı kurmaya yönelik bu model, sağlık sistemi içinde “en önde” bir tabakaya taşıdı sigara bırakma desteğini. Bu sayede Türkiye genelinde sigara kullanımının azaltılması ve genç kuşakların korunması yönünde güçlü bir yeni safha başlamış oldu.

Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım